maandag 15 april 2019

Okinawa, in de bleuzones een lang vitaal leven

Vandaag gaan we op zoek naar het geheim van een bluezone. Het eiland aan de zuidkant van Japan is van oudsher bekend omdat de inwoners lang leven, ooit het land van onsterfelijken genoemd. We gaan als eerste op bezoek bij emeritus professor Makoto Suzuki van het Okinawa Research Center for longevity science. Hij neemt ons mee in de resultaten van zijn onderzoek naar gezondheid van de mensen. Op Okinawa zijn veel meer honderdplussers dan elders, namelijk.  2500 op een totaal van 1,3 mijoen mensen. In Nederland zijn er 2500 op 17 miljoen, een behoorlijk verschil. Ten opzichte van Japan zijn er 3x zoveel honderdplussers. Okinawanen hebben minder kanker, hartaandoeningen en dementie dan Amerikanen, en vrouwen daar leven langer dan vrouwen elders op deze planeet. Misschien is hun grootste geheim een sterke toewijding aan vrienden en familie. Ze onderhouden een krachtig sociaal netwerk, een 'moai', een levenslange vriendenkring die mensen tot ver in de ouderdom ondersteunt. Okinawanen hebben ook een sterk doel in het leven, een drijvende kracht die de Japanners "ikigai" noemen. De bijdrage van professor Suzuki is waardevol en inspirerend. Het belang van sociale inclusie en betekenisvol leven is helder. Hier kunnen we in Nederland zeker nog wat van leren! Misschien een item om te integreren in kwaliteitsmetingen en systemen?

Ons tweede doel is Ogimi, dit is het plaatsje dat bekend staat om het lange leven. We krijgen daar een rondleiding van de heer Yogi. Hij neemt ons mee door het dorp en we zien dat er veel moestuinen zijn. Eén van de elementen die in de bluezone een rol speelt is het eten. Minder eten: ‘Hara hachi bu.’ Dit is wat Oikinawanen zeggen voordat ze aan een maaltijd beginnen. Het herinnert hen eraan dat ze moeten stoppen met eten als hun maag voor 80% vol zit. Wij zijn tijdens het eten in ons hoofd meestal met andere dingen bezig, maar zij eten en genieten heel bewust van elke hap. Als je trager eet zul je ook minder eten. Het duurt immers 20 minuten voor je hersenen het signaal van je maag ontvangen dat je voldaan bent. Het valt ook op dat ze heel weinig vet gebruiken in hun voeding. Hierdoor verminder je uiteraard drastisch het aantal kcal. In meer dan 2000 studies is bewezen dat minder calorieën eten zorgt voor minder vorming van vrije radicalen. Dit komt erop neer dat je cellen minder snel verouderen. Okinawanen eten gemiddeld 30% minder calorieën dan de andere Japanners. Onnodig te zeggen dat er dan ook geen obesitas voorkomt. Wat eten ze dan wel? Vooral plantaardig, wat ze kweken op eigen bodem. Ze eten meer dan 1 kilo groenten per dag! Honger zullen ze dus niet hebben! Als je een deel in bv soep verwerkt kunnen wij dat ook. Daarnaast bestaat hun voeding uit vers fruit, granen zoals de sobanoedels (noedels op basis van boekweit), zoete aardappelen (imo), sojabonen, gefermenteerd voedsel zoals tofu en miso. Nu en dan eten ze een stukje vis of varkensvlees. Jawel, varkensvlees en nog wel hoe vetter hoe liever. Maar ze laten dit vlees een aantal keer lang en zacht koken waarbij telkens het vet wordt afgegoten. Zo blijft uiteindelijk enkel het eiwitrijke collageen over, wat gunstige effecten heeft op onze aders en huid.

Kurkuma wordt zowat in elke maaltijd verwerkt. Het werkt bewezen ontstekingsremmend en vermoedelijk verhoogt het ook ons immuunsysteem. De opname van kurkuma wordt versterkt door het te combineren met zwarte peper of gember. De hele dag door wordt er groene thee gedronken. Industrieel bewerkte voeding en zeker frisdranken zijn een belediging van de natuur. Uiterlijk om 18 uur eten ze hun laatste lichte maaltijd en dan niets meer tot het ontbijt. De meesten staan ook vroeg op, maar ontbijten pas om 7 uur. Op deze manier blijven ze 14 uur zonder voedsel. Er zijn steeds meer studies die hieraan veel voordelen toekennen. En de lunch gebruiken we in Ogimi-style. Heerlijk en misschien toch iets te veel?

In de bus hebben we nog een uitgebreide dialoog over de betekenis van Ikigai. Als leerpunt nemen we mee dat we mogelijk veel te veel op (medische) systemen zijn gericht. En veel te weinig aandacht hebben voor de mogelijk belangrijkere sociale componenten? Realiseren we dat dit in onze projecten er nog veel te veel bij in schiet? Kunnen we veel meer onderling verbinden en inspireren? Zijn de visies van zorginstellingen mogelijk teveel gericht op de eigen regie van de client en is er veel meer dat aandacht nodig heeft?

Vervolgens vertrekken we naar het plaatsje Kise en het daar gelegen Kise beachhotel. Een prachtig hotel aan het strand en omdat we er rond 16.00 uur aankomen is er tijd om nog even een duik in de Japanse zee te nemen. Het water leek even koud maar al vrij snel was het heerlijk. Sommigen in het gezelschap vertelden dat het water erg ‘zacht’ was, mogelijk een hoge zoutconcentratie? Als avondeten uiteraard weer een heerlijke en zeer gezonde Okinawa-maaltijd. Mogelijk was het glaasje franse wijn een dissonant? En koffie na afloop was er niet, dus deze maar elders gescoord. De groene thee is wat minder aan mij besteed. Of moet ik mijn leven gaan beteren?


Geen opmerkingen: