Vastgoedmeesters in Antwerpen

Ik ben lid van de Vastgoedmeesters. Vastgoedmeesters is een netwerkorganisatie van freelancers. Vakmensen met minimaal 10 jaar ervaring in de vastgoedbranche: interimmanagers, vastgoedbeheerders, marketeers, projectmanagers. Gezien mijn woonplaats Elst ben ik lid van de kamer Arnhem-Nijmegen. Het is fijn gezelschap van grotendeels mannen die het leuk vinden om de gebouwde omgeving te bekijken en over het realiseren daarvan van gedachten te wisselen. Vorig jaar zijn we begonnen met een nieuwe traditie: een jaarlijks internationaal uitstapje naar een plaats en/of gebied. Dit jaar is Antwerpen ons doel!

In de vroege vrijdagochtend verlaten we de Betuwe en gaan we naar het Zuid-Westen. Bij de eerste Europese grens is het raak, de nood voor koffie is tot grote hoogte gestegen. We nemen een bakkie en komen daarmee in het ritme. Verbinden en Inspireren oftewel samenzijn (met eten/drinken) en rondkijken. Vanaf de grens is het nog een klein stukje en weldra zitten we in Antwerpen. Ons doel is het Eilandje.  Eilandje is een gebied in het noorden van de Belgische stad Antwerpen. Het kreeg zijn naam doordat het omsloten was door vlieten en sloten eertijds, en heden door de Schelde, dokken en de oude haven. Het Eilandje en de zeekanaalvlieten, Brouwersvliet, Timmervliet en Middelvliet, werden uitgebouwd door de grondspeculant en stedenbouwkundige Gilbert van Schoonbeke (1519-1556). Inmiddels zijn we iets verder in de tijd en is er veel gegraven, gebouwd, gesloopt, verbouwd, gesloopt, gebouwd.

We hebben een gids gereserveerd en hebben daarmee een prachtige rondleiding door het gebied. Met een krijtje tekent de gids de stedenbouwkundige ontwikkeling van het gebied. Het is een heel verhaal, in de afgelopen honderden jaren is er veel gebeurd. We ontdekken de ontstaansgeschiedenis van Antwerpen en de uitbouw van de stad. Het kleine en grote bassin en de verdere groei van de havens. Het is een heel verhaal. Bij de heraanleg van het Eilandje rondom de dokken, zijn de straten versmald, maar de voetpaden zijn verbreed en zijn opnieuw aangelegd. Zodoende profiteren de cafés en tavernen om in de zomer hun brede terrassen uit te stallen. Het oude Entrepot werd afgebroken en er staan nu grote witte flatgebouwen en zakenkantoren. Aan de Godefridus- en Sint-Aldegondiskaai worden de voetpaden ook weer heraangelegd en worden de parkeerplaatsen langs deze kaaien gerenoveerd. De oude voormalige pakhuizen worden omgebouwd tot grote moderne, maar zeer dure loften en appartementen. De woonhuizen die vroeger niet veel waard waren, zijn aanzienlijk in prijs gestegen en de afbraakgronden voor nieuwbouw in de straten zijn erg duur geworden.

We lopen door het gebied en zien verschillende nieuwe ontwikkelingen. Zoals de nieuwbouw MAS, woontorens. Ook bezoeken we het gebouw waar lange tijd de emigranten zich verzamelden voor vertrek naar Amerika. Inmiddels een museum met een link naar de huidige vluchtelingenstroom. Boven op het museum een prachtig uitzichtpunt over het havengebied. We nemen een lunch met een burger en in de middag bezoeken we Museum aan de Stroom.

Na afloop een bakkie en nog even een verzorgingshuisje pikken. Dit keer voor zeevarenden en dus in het voormalige havengebied. Nieuwbouw, mooi gebouw aan de buitenzijde. Binnen niet helemaal conform Nederlandse wensen. In Antwerpen is het goed eten en we bezoeken ‘La Pilpe d’Anvers. Een goed bezocht eetcafé in de Haven. Prima eten, origineel ingericht en gezellig druk.

Het Havengebouw is 's avonds ook erg mooi. Een prachtige diamant in een stedelijke omgeving. Na afloop vertrekken bijna alle Vastgoedmeesters richting het noord-oosten. Ik niet, morgen heb ik nog een dagje Antwerpen. Het jaarlijkse fietstochtje voor (ex)AAG’ers is dit jaar in Antwerpen. En dus neem ik een hotel en bespaar ik me wat reistijd. Toeval dat het zo valt?

EAHSA, 2e congresdag

Na een korte nacht is het tijd om op te staan. Inmiddels weet ik hoeveel tijd het me kost om gewassen, aangekleed, ontbeten en wandelend het congrescentrum te bereiken. Tijdens het ontbijt heb ik een leuk gesprek met de Airbnb hospita. Ze werkt op een school voor blinde kinderen en blijkt op zoek te zijn naar netwerkcontacten in Europa voor een uitwisselingsprogramma. Vast dat ik haar kan helpen en we wisselen hierover wat informatie uit. In optimistische stemming wandel ik naar het congres centrum voor het 2e deel van het het congres ‘Think European, act locally’.

Het congres start met een bijdrage van Marc Plumart, CEO van Sodexo. Hij is wereldwijd verantwoordelijk voor de Sedexo activiteiten in de ouderenzorg. Hij citeert de quote van Atul Gawanda ‘Our most cruel failure in how we treat the sick and the aged is the failure to recognize that they have priorities beyond merely being safe and living longer; that the chance to shape one’s story is essential to sustaining meaning in life …’. Boeiende inspiratie, wat betekent dit anno 2016 voor de ouderenzorg in Nederland? Een andere bijdrage is door Dr. Berthold Broll van de Stifftung Liebenau. Een Duitse stichting die ik eerder op een studiereis bezocht. De kansen met verbinden van generaties in bijvoorbeeld een meergeneratieconcept. Mooi verhaal!

Zoals te verwachten waren er ook wat minder inspirerende verhalen, of verhalen die mij minder raakten. Het onderwerp Social Return On Investment klinkt goed. Maar als de benadering erg wetenschappelijk wordt en de toepassing op de praktijk weinig concrete voorbeelden bevat boeit het mij persoonlijk wat minder. Er waren ook inspiraties vanuit contractvormen zoals PPP, alliantie, coörporatie, etc. Daar liggen wel aanknopingspunten voor de Nederlandse praktijk en de wijze hoe instellingen daar mee om kunnen gaan. Een materie die ik tijdens de lunch samen met Jan de Vries (voorzitter Actiz) en Gert Cazemier (BMC) nog eens besprak. En de gevolgen van de demografische ontwikkeling voor de werving van personeel!

Het laatste agendapunt betrof de uitreiking van een tweetal awards. Freek Lapré voorzitter van de jury deed de uitreiking. Het Heiveld in Gent (B) ontving de award voor de beste facility in 2016. Misschien maar eens opnemen / toevoegen in mijn volgende studiereis in november? Ga je mee?

Rond 15.00 uur was het congres afgelopen. De terugreis was gevarieerd : een stukje lopen om mijn bagage bij de Airbnb op te halen, een stukje metro, een stukje tram. Om 18.40 uur vertrok het KLM toestel naar Schiphol. Een ritje met de trein en het laatste stukje in de privé taxi (Betty kwam me ophalen op centraal-station Elst). Om 22.15 uur was ik moe en voldaan weer thuis.

Think European - Act Locally

Om zeven uur maakt mijn smartphone lawaai, het is tijd om op te staan. Ik heb afgesproken met mijn hospita (Airbnb) dat het ontbijt om halfacht klaar staat. Ze blijkt mij als ‘koffiedrinker’ te hebben ingeschat en dat klopt. Ze heeft er plezier in om haar gasten te plezieren en daarom staat er een goed en met zorg klaargemaakt ontbijt klaar. De pruimen die ik gisteren niet had opgegeten zijn verwerkt tot jam en krijgen zo een tweede kans. Heerlijk! Ik neem nog even mijn wandelroute naar het congrescentrum door en krijg de tip om langs de rozentuin te lopen. En dat lukt, de weg naar het congrescentrum is een mooie wandelroute door een prachtig park.

Om 9.05 uur start een facility tour. In busjes worden we naar verschillende zorgcentra gebracht voor een excursie. Mijn busje gaat naar de locatie ‘Maison du Tuliper’ onderdeel van de ADEF Résidences group. Het is een nieuwbouw zorgcentrum voor 84 personen met groepswoningen voor 14 dementerenden en 70 studiootjes. Er is een toelichting op het concept en het Franse systeem voor ouderenzorg. Uiteraard zijn er verschillen met de situatie in Nederland en we zijn op zoek naar leerpunten. Een belangrijk systeemverschil is dat als de oudere niet voldoende kan betalen, de kinderen ook financieel aangeslagen worden. Oftewel zij hebben er belang bij wat de kosten van ouderenzorg zijn. Misschien kun je je daarbij een voorstelling maken? Het valt mij op dat de studio’s wel erg klein zijn. Met een oppervlakte van 22 á 24 m2 doet me dit denken aan de bouwmaatstaven van eind 20e eeuw in Nederland. De ruimte voor ondersteunende diensten is net als in Nederland in deze periode erg ruim. De frisse kleurstelling geeft de facility een aantrekkelijke en opgewekte sfeer. Opnieuw leer ik hoe belangrijk kleur is.

De CEO vertelt over de opbouw van de ADEF Résidences group in een periode van bijna 25 jaar. Hij is op vele locaties gestart en heeft met 100% bankfinanciering overal ouderenzorg gerealiseerd. Inmiddels heeft hij een omzet van ruim 200 miljoen euro. Het concept is min of meer overal hetzelfde en er zijn plannen voor uitbreiding in China en Rusland. Hij vertelt dat zijn concern ‘not-for-profit’ is en dat de governancestructuur is opgebouwd is met een meerhoofdige raad van bestuur en raad van toezicht. Hij is als CEO de enige die betaald wordt en de rest is door hem aangesteld als vrijwilliger. Boeiend model! Dit model geeft de banken veel zekerheid, ze weten met wie ze zaken doen. En met zijn trackrecord blijkt er voldoende vertrouwen om 100% te financieren. Kunnen we daar wat van leren?

Na de excursie keren we terug naar het Cite-International, waar het congres wordt gehouden. Om 13.00 uur worden de lezingen geopend door Aad Koster, voorzitter van de EAHSA. Het congres heeft als titel  THINK EUROPEAN – ACT LOCALLY: New Business Models and Success Stories in the Provision of Care, Housing and Services for the Elderly. De eerste spreker Jean-Paul Delevoye, voormalige minister van economische zaken, neemt ons mee in de veranderingen in de Europese samenleving. Een opvallende verandering is dat de middenklasse steeds kleiner wordt en dat de boven- en onderklasse in omvang toenemen. Hiermee verandert er best veel. Wat zou dat voor de ouderenzorg betekenen? Na deze aftrap volgen er nog tal van andere sprekers en komen veel onderwerpen aan bod. Zo komt er steeds meer aandacht voor ‘social care’ in plaats van medische zorg, er is overal een herwaardering van relaties (meergeneratiewonen). Een schema waaruit blijkt dat de discussie centraal versus decentraal voorbij is, trekt mijn aandacht. Deze spreker betoogt dat we nu in een periode van distributed-netwerk hebben.

’s Avonds is er een grote gala-avond. Vanuit het congrescentrum rijden we in een open bus naar boven in een hop-on-hop-off bus We gaan op bezoek bij L'Auberge du Pont de Collonges. Paul Bocuse is daar de chefkok en in dit 3sterrenrestaurant hebben we een lekker diner. Mijn tafelgenoten komen uit Engeland, Amerika, Spanje, Frankrijk en we hebben een gezellig en aangenaam gesprek over veel onderwerpen. De avond vliegt om en rond 24.00 uur ben ik terug bij het congrescentrum. Het was nog een halfuurtje lopen naar mijn Airbnb.

Vooruit, vooruit, Lyon de beste!

Al meer dan 10 jaar geleden ben ik met een blog gestart. Van diverse buitenlandse tripjes (zonder Betty) heb ik dagelijks een verslag gemaakt. Zo blijft de familie up-to-date en iedereen die belangstelling heeft mag meelezen. Vandaag ben ik vertrokken voor een tripje naar Lyon. Wat brengt me naar Lyon? Een tweedaags congres van de EAHSA. Wat? De EAHSA is European Association of Homes and Services for the Ageing. Oftewel een soort Actiz (branche vereniging ouderenzorg) op Europees niveau. Eens per twee jaar is er een tweedaags congres, dit keer dus in Lyon. Een stad die als leus heeft: Vooruit, vooruit, Lyon de  beste! Het congres dat ik ga bezoeken heeft een programma met lezingen, workshops, ontmoeten, eten en drinken en een tour naar enkele locaties. Oftewel ik verwacht Inspiratie en Verbinding, precies wat het motto van MaPaLaNa is!

En wat doe je als bezoeker? Je gaat ruim op tijd, dus één dag eerder. Daardoor kan ik morgen mooi op tijd (9.00 uur) op de congreslocatie zijn. Dus vanmorgen ben ik met de trein naar Schiphol gegaan, het traditionele saucijzenbroodje gegeten en vervolgens was ik (na wat wachten) binnen 1,5 uur in Lyon. Althans op vliegveld Lyon. En veilig dat het daar is! Op diverse plaatsen lopen vrij zwaar bewapende militairen in groepjes van vier. Waarschijnlijk kunnen ze daardoor alle kanten op kijken. De Rhone-express bracht mij vervolgens naar het centrum van Lyon. Tussenvraag: aan welke rivier ligt Lyon? Vervolgens in de metro. Helaas ontstonden er wat technische problemen met het metrostel. En de reizigers leken nogal gestrest en snel in paniek. Na een luide knal en wat ‘branderige’ geur sloegen diverse reizigers op de vlucht. Vrij snel daarna moet het metrostel ook officieel ontruimd worden. Overigens erg handig als alle opdrachten alleen in het Frans omgeroepen worden. Ik had geen flauw idee wat de bedoeling was. Ik heb de meute dus maar, als kuddedier, gevolgd. Helaas was het één station te vroeg. Dus het laatste deel ben ik maar te voet gegaan.

Bij mijn Airbnb wachtte een hartelijke ontvangst. Een kopje koffie, een leuk plekje en op loopafstand van het congrescentrum. Maar eerst nog even de toerist uithangen. Op advies van de ‘Airbnbmanager’ een andere metro genomen en met een tandradbaantje naar boven. Prachtig uitzicht op de stad! Mooie basiliek en vervolgens de afdeling te voet. De stad verder verkennen, een terrasje pakken en de maaltijd bij Theodoré. Ook op advies van de ‘Airbnbmanager’. Het waren prima adviezen en het was een goede kennismaking met een stad die ik tot op heden vooral kende van de borden op de snelweg. Het is best de moeite waard om er even af te draaien.

Nu maar eerst me verder voorbereiden op het congres. Nog even het programma doornemen en op tijd naar bed. Ik heb me voorgenomen er uit te halen wat er in zit. Wat zou dat zijn?