Moskou, geen communisme meer aangetroffen

Vandaag staat een citytour Moskou op onze agenda. De auto kan blijven staan en we gaan te voet en met OV de stad in. We slapen uit tot 8.00 uur (6.00 uur Nederlandse tijd) en nemen ons eigen ontbijtje. Koffie van het hotel, yoghurt met aardbeien en een banaan. Ruim voldoende voor het eerste programma onderdeel. We lopen naar het metrostation en gaan op onderzoek uit hoe de metro werkt. Waarschijnlijk heb je een kaartje nodig en enig speurwerk gecombineerd met ervaring uit andere steden leert ons hoe het werkt. Koop een kaartje (1 of 2 toegangen) ga door het poortje en vervolgens vrijreizen in het hele metro stelsel in Moskou. Tot je eruit komt, hopelijk op de juiste plek. Kosten: 30 roebel per keer, dus circa € 0,80 per station ingang versus station uitgang. Bob heeft inmiddels Russisch geleerd (op het noodzakelijk minimale niveau) en daarmee vinden we voorspoedig onze weg.

Ons eerste doel: het Rode plein en Lenin’s mausoleum. Het Rode Plein weten we inmiddels te vinden en we genieten van het plein, de grootte en de imposante gebouwen. Het hele plein wordt aangekleed voor de 9 mei viering (einde van de IIe wereld oorlog voor de Russen). Helaas heeft dit aankleden vervelende gevolgen, het Mausoleum is vandaag gesloten. Voor ons is Lenin dus echt dood. Inmiddels ontstaat enige ‘drinkbehoefte’ en we gaan naar de Mac voor een kopje koffie met een kersenvlaaitje of iets in die richting. Met deze energie vervolgen we onze tour en bezoeken we het Kremlin. We nemen een rondleiding langs allemaal schatten en bezoeken de vier kerken in het Kremlin. De schatten bestaan uit bijbels van goud, juwelen, servies, zilverwerk, goudwerk, gouden koetsen, goud-behangen jurken en ander ‘stuff’ wat waarschijnlijk vandaag ook bij de inhuldiging in Amsterdam is gebruikt. Veel van de schatten zijn geschonken aan de tsaren in het kader van diplomatieke contacten. Was er toen ook al sprake van omkoping en corruptie? We denken van wel…

Na ons Kremlin avontuur nemen we een pizzaatje in een hutje en gaan daarna doen wat de moderne Moskou’er of Moskou’ster doet… shoppen. In een ondergronds winkelcentrum zien we hoe de kapitalistische wereld Moskou definitief veroverend heeft. Veel merk winkels, veel uiterlijk vertoon en de modernste mode. Uiteraard een Apple store en veel glim-glim-glim. En zeker niet iedereen gelijk. Van het communisme treffen we nauwelijks een spoor, slechts hier en daar een hamer met sikkel. Na al deze glamour gaan we maar eens naar de KGB op zoek. Het oude hoofdkwartier van de KGB blijkt geheel leeg te staan. De oprichter is van zijn sokkel gehaald en we treffen alleen een monument van de slachtoffers van het communisme. Het Russische communisme heeft zichzelf om zeep geholpen. We proberen nog het KGB cafeetje voor de spionnen te vinden maar dat lukt ons niet. Later blijkt dat we ook in de verkeerde straat hebben gezocht.

Langzamerhand slaat de vermoeidheid wat toe. We nemen een bakkie en Bob een hot chocolate of wat daar voor door mag gaan. En daarna nog wat metro tours om wat metro stations te bekijken. Allemaal prachtige oude stations en gezien het tijdstip (17.00 uur) heel erg druk en vol. Het metrosysteem is uiterst efficiënt! Wat een mensenstromen kan het systeem aan. En Bob heeft helemaal de smaak te pakken, met zijn Russische talenknobbel brengt hij ons in twee overstappen precies naar de plek waar we heen willen. We kopen nog wat souvenirs en gaan een hapje eten. Op de terugweg zien we veel luxe auto’s. Ook zagen we een vrouw(tje) een Porsche Cayenne parkeren. Schuin omdat het anders niet past en toen ze weg wilde werkte de afstandsbediening niet. Een vertwijfelde vrouw rondom een witte Porsche Cayenne, best leuk om op afstand van te genieten. Om 20.00 uur zijn we terug in het hotel. Bob laat nog wat van zijn pianokunsten horen uit een muziekbundel, we schrijven nog een weblogje en we bereiden de dag van morgen voor. En dan naar bed.

Om 6.30 uur gaat de wekker over in de stand piep-piep-pieder de piep. Het is tijd om op te staan. Een heerlijke warme douche, een elektrisch scheerapparaat en de kam. Genoeg om helemaal opgeknapt voor de Oekraïnse en Russische grenswachten te verschijnen. Voordat we vertrekken nog één lastig klusje. Onze auto staat binnen de hekken van het hotel en door de komst van een collega-gast bijna vast. Na 12 keer heen en weer steken, een krasje voor en een krasje achter lukt het om ‘vrij’ te komen. We vertrekken richting de grens.

Mooi op tijd, dus al voor 8.00 uur bereiken we de Oekraïens – Russische grens. Zo’n echte grens waar je gewoon even de tijd voor moet nemen. Met nauwelijks voorgangers lukt het ons om in één kwartiertje de Oekraïense grenswachters te passeren. Het gebied tussen Oekraïne en Rusland ziet er vrij gevaarlijk uit. In de greppel ligt een auto met een serie schietgaten, er liggen nog wat andere wrakken en we vragen ons af wat het ‘verhaal’ is. Het passeren van de Russische grens kost wat meer tijd. We krijgen formulieren om ons persoonlijk in te checken. En ‘vriendelijke’ grenswacht helpt ons en zowaar hij spreekt een woordje Engels. We krijgen onze paspoorten terug en we checken het resultaat. Bob mist een stempeltje en we gaan terug. Een wonder gebeurt, de grenswacht zegt sorry, foutje! En snel regelt hij het stempeltje zodat ook Bob straks Rusland weer uit kan. Vervolgens de auto inklaren. Probleem : het formulier is alleen in het Russisch beschikbaar. Wij met formulier terug naar de grenswacht die eerder het stempeltje bij Bob vergeten was. We hadden nu toch wat ‘krediet’. En zowaar hij regelt een ‘anderstalige’ die het voor ons verzorgt. Ook de auto kan met papieren mee. Ondertussen nog een probleempje met een Macedonische achterligger waar Jan z’n trekhaak tegen aan parkeert. Met wat US dollars komen we een heel eind, we kunnen verder, Rusland in.

In Rusland begint een lange tocht naar Moskou. Een hele lange rechte weg door het Russische land. Wat een ongelooflijk groot is dat land. En wat weinig bebouwingen. In een klein dorpje gaan we ontbijten. Een dorpje dat wat ons betreft zo in het Openlucht Museum gebouwd zou kunnen zijn. Met natuurlijk een monument voor de gevallen strijders. En vervolgens verder over de rechte wegen. Recht wel, maar vlak niet. Gaten, gaten, kuilen, kuilen en soms gewoon even ‘weg weg’. Ondertussen zetten we de klok een uurtje verder, inmiddels is het tijdsverschil met Nederland 2 uur. Aan het einde van de middag bereiken we de buitenwijken van Moskou. Moskou is een hele grote stad, het is er heel druk en het verkeer is best spannend. De TomTom brengt ons perfect naar de plek waar we heen willen, het hotel. Een onooglijke ingang met een belletje. En ja, er komt een vriendelijke Russische dame ons helpen. Het blijkt inderdaad ons hotel en we hebben twee luxe kamers. Er is luxe sanitair, wat we overigens wel moeten delen. En voor Bob is er een piano, dus hij is helemaal in zijn element. En het klinkt prachtig.

De avond staat in het teken van een verkenning van de stad. We bezoeken een restaurant om onze magen te vullen. We bestellen soep met een hoofdgerecht en het blijkt een Russische gewoonte om alles tegelijk te brengen. Eet smakelijk. Daarna richting het Rode Plein. We hebben ons ultieme reisdoel bereikt. We lopen op het RODE PLEIN! Voor ons is dit een ware belevenis. Er is prachtige verlichting en alles wordt in gereedheid gebracht voor de mei herdenkingen. We bekijken het Kremlin van de buitenkant en krijgen een indruk van een bijzondere stad. Er is druk verkeer en veel straten kun je alleen oversteken in tunnels, anders ben je een waaghals. Negen banen hard rijdende auto’s naast elkaar: kun je niet lopend oversteken. Met soms een motor of Porsche die met een vaartje van ruim 120 km er tussen door komt suizen.

En soms kunnen deze hele drukke straten ook heel even rustig worden. We maken dat echt mee. Plotseling wordt alles afgezet, geen verkeer meer. Bij iedere zijstraat een politie agent en dan ……. een rij auto's met zwaailichten, wat ‘Humbers’ en de presidentiële auto. We staan op 6 meter afstand van Poetin! Overigens gaat het wel snel, voor je het weet is hij voorbij: (let vooral op de laatste seconden!)

Moe en voldaan eindigen we in onze hotelkamer. Tijd voor een tukje.

Op bezoek in de kerk in Kiev en naar de Russische grens

Na een gezonde nachtrust van acht uur zijn we om acht uur plaatselijke tijd opgestaan voor de kerk in Kiev. We hadden met de familie Harryvan afgesproken om tien uur bij hen thuis zodat zij ons door het verkeer in Kiev naar de kerk zouden loodsen. Na een gebrekkige douche (lees: water over je hoofd gooien) vanwege de afwezige waterdruk zijn we gaan inpakken en zijn we naar de familie Harryvan gereden. Aldaar werden we welkom ontvangen en kregen we direct een kop koffie aangeboden. Onder de koffie was Jan nog aan ’t rotzooien met z’n mobiel, vanaf Polen krijgt hij al sms’jes met daarin de plaatsnamen waar we op dat moment zijn. Dat betekent dat hij op om de minuut een sms krijgt. Hij krijgt dit probleem ook niet opgelost, dus heeft hij momenteel structureel de telefoon uit. Ook een oplossing.

Achter de familie Harryvan aan reden we door het centrum van Kiev naar de kerk, onderweg zagen we diverse bijzondere gebouwen en hebben we een mooi stuk Oekraïne gezien. Overigens hanteert Cor Harryvan een Oekraïnse rijstijl, vrij pittig. Je leert in een stad als Kiev wel goed je spiegels gebruiken. In een van onze zusterkerken bezochten we een dienst van de christelijk evangelische gereformeerde kerk, genaamd: ‘genade’. De vertaling werd verzorgd door Cor Harryvan. De dienst was gebouwd rondom Deuteronomium 6:20-23 over het onderdeel zijn van de geschiedenis van God. Bob verzorgt het naspel in de kerk op de piano, terwijl de andere heren praten met andere kerkgangers waaronder de familie Colijn. Na de dienst vertrokken we zonder al te veel moeite naar Hlukhiv, de grensplaats tussen Oekraïne en Rusland. Onderweg maakten we nog een ‘wc-stop’ bij één van de bushaltes langs de weg. Deze hebben namelijk allemaal een wc, ook bekend als ommuurd gat in de grond. De reis verloopt verder zonder problemen en we komen in de buurt van Rusland.

Eenmaal aangekomen in het dorp van aankomst vonden we een hotel waar we op de een of andere manier (onbedoeld) duidelijk hebben gemaakt dat we allemaal een eigen kamer zouden willen met douche. Iedereen slaapt nu dus op een twee persoons kamer voor zichzelf terwijl we eigenlijk op zoek waren naar één driepersoons kamer. Oekraïners.. Ze kunnen geen Engels, dat bleek ook bij het eten. De charmante serveerster wilde ons bedienen en legde de menukaart uit: ‘dit is een salade, dat is een steak..’ ‘Hó, doe die steak maar!’ Bob was al hoopvol en verwachtte een biefstuk, uiteindelijk kregen we zalm met rijst… :) Anyway, we bezoeken nog even het dorpje waar we letterlijk door íedereen aangekeken worden, waar zou dat aan liggen? Misschien wel aan het hoofd van deze of gene.

Morgen nog een dagje op doortocht, nog 600 km tot Moskou. Als we ons kunnen redden in on-Engels Oekraïne, mogen we erop vertrouwen dat dit in het toeristische Moskou zeker gaat lukken. Maar toch zullen we morgen nog wat woordjes gaan oefenen om hier zeker van te zijn. We boffen sowieso dat we wat eten en hotels betreft niet zo kieskeurig zijn. Wie weet belanden we in Moskou nog in een Hilton-hotel en halen we ons tussendoortje bij een Michelin-restaurant. Who knows, we zullen het zien, finally: MOSCOW, here we come! :)

Eerst naar Kiev (Oekraine)

Na een goede nachtrust in de tent staan we om zes uur weer op. Twee mannen drinken de nodige cafeïne en iedereen eet een ontbijt om rond half zeven ingepakt en wel in de auto te stappen op weg naar Kiev. De rit begint met Harm aan het stuur, vanaf dit punt hebben we geen snelweg meer. Twee banen met allebei een kleine vluchtstrook, breed genoeg voor drie auto’s naast elkaar dus kan er leuk heen en weer gereden worden om auto’s te laten inhalen.

Bij een benzinestation wordt er gewisseld, de sproeivloeistof wordt aangevuld om de vieze ruit schoon te maken. Wat niet helpt. Maar in ieder geval brengt Bob ons naar de grens van Polen en Oekraïne. De vrachtwagens staan in de file, een file van 29 uur. Als personenauto rijden wij langs deze rij van een kilometer of twintig aan vrachtwagens. Aangekomen bij de grens kunnen wij in de kortste rij staan met de EU auto’s, de Poolse militair bekijkt onze paspoorten en autopapieren en wij rijden na een kort kwartier verder naar Oekraïne.

Daar staan we drie kwartier in de rij. De militair zegt wat, maar hij kan geen taal die wij ook verstaan. Hij kijkt in de auto, bladert vooral door het puzzelboekje op de hoedenplank op zoek naar de drugsadministratie maar hij vindt niks wat hem interesseert en wij lopen naar de paspoortcontrole. De mensen in het hokje bekijken ons, onze paspoorten, praten over iets wat in ieder geval niet relevant is, zetten wat stempels en sturen ons door naar de customs controle. Deze persoon doet het ook rustig aan, bekijkt wat papiertjes, zet wat stempels en wij rijden vervolgens Oekraïne binnen.

Na de lunch langs de weg met Unox hamburgers wisselen we weer van bestuurder en gaat Jan ons verder richting Kiev rijden. Over de kaarsrechte weg door het landschap zien wij veel kale vlaktes, groepen bomen en af en toe een bushalte. Veel mensen zijn op het land aan het werk, soms met een paard maar vaak met de hand de mest aan het verspreiden of aan het zaaien. We houden nog een stop bij een dorp voor de nodige cafeïne (voor twee), rijden even het dorp in. Het asfalt van de weg houdt na tien meter op en we hobbelen over de weg even heen en weer om wat sfeer te proeven. Daarna vervolgen wij de rechte weg naar Kiev.

In Kiev aangekomen rijden wij over de ring richting de camping, links en rechts worden we voorbij gereden op de ongeveer vier baansweg zonder strepen. De camping ligt in een park, hekje om een gebied van asfalt ter grootte van een voetbalveld, stevige ondergrond is goed voor de rug zullen we maar zeggen. Na de tent te hebben opgezet lopen we richting de stad om eten te zoeken. We vinden een kebabtent en eten iets in die richting terwijl we nog een rondje lopen. Onderweg kopen twee mensen bier en eentje ijsthee bij een zaak, daar praten we met wat Oekraïners die ook graag bier willen maar dat is niet de bedoeling. Over de slecht verlichte weg langs de ring lopen we terug naar de camping. Morgen gaan we naar onze broeders en zusters in een kerk in Kiev met de familie Harryvan, maar eerst weer een goede nachtrust in de perfect passende tent.

Vertrokken richting Moskou

Elst, zes uur ’s morgens, vertrek richting Moskou. Althans, dat is het einddoel van de reis. In eerste instantie vertrekken we richting Warschau, Polen. Daarna rijden we via Kiev naar Moskou maar de eerste dag blijft dus beperkt tot een reisje via Duitsland naar Polen. Kortom, 1161 kilometer naar onze eerste overnachting, een camping in Warschau.

Bob rijdt de eerste rit, als jongste is hij uiteraard ook het fitst en begint daarmee de tocht naar Moskou. Hij rijdt de auto tot voorbij Hannover waar we de eerste stop en bestuurswissel maken. Daar begint het lekkere weer al, 20 graden in het zonnetje drinken we onze eerste bak koffie van de reis en vervolgen we onder de leiding van Jan de rit richting Polen. Dit lijkt goed te gaan maar al snel worden we bijgehaald door een Duitser die nadrukkelijk wijst en ons naar de zijkant maant. Wat blijkt? Er hangt een stuk beschermplastic los wat we bij het volgende tankstation professioneel vastmaken met ductape. Dit moet ’t wel vasthouden tot in Polen.

Verder gaat het wel voorspoedig, zo zijn we rond 13:00 al voorbij Berlijn en lunchen we, wederom in de zon maar nu met 25 graden..! Schitterend vakantieweer, ook te zien aan de foto’s op de weblog. Na een broodje pindakaas, hagelslag en uiteraard: haring in tomatensaus, vertrekken we weer en gaan we over de grens met Polen. Ditmaal met Harm aan het stuur terwijl er tussen de andere twee mannen een discussie gaande is over of de grenscontrole er wel of niet is tussen onze oosterburen en Polen. Uiteindelijk was er geen sprake van controle en zijn we ook vlot over de grens.

Eenmaal over de grens raakte het navigatiesysteem wat in de war, we reden over een gloednieuwe snelweg waardoor we uiteindelijk ook anderhalf uur eerder aankwamen op onze bestemming dan de navigatie aangaf. Voor het laatste stuk Polen nam Jan het stuur over van Bob en navigeerde hij ons naar de camping waar we al vlug de tent opgooiden en een blik nasi opentrokken. De gastvrouw van de camping was verbaasd dat we in een tent gingen slapen met de kou (welke kou?) maar waarschijnlijk kende ze het formaat van de tent niet. We slapen nl. op 1,8 bij 2,1 meter met drie (forse :) ) mannen wat het natuurlijk bijzonder aangenaam en warm genoeg maakt.

Nu even een blog schrijven terwijl we in de heerlijke avondluwte nog wat napraten over de dag en wat gaat komen. Morgen vertrekken we rond half zeven weer, richting Kiev ditmaal. Daar zullen we ook op een camping slapen en hopelijk nog wat Oekraïense broers en zussen in Christus ontmoeten! We hebben er zin in en zijn al totaal in de vakantie-mood!

Nog wat Florida-community’s

Na het gebruikelijke ochtendritueel met opstaan, douche, ontbijt, inpakken, uitchecken en instappen vertrekken we. Het eerste reisdoel is ‘Celebration’ een droom van Walt Disney. “Celebration is designed so that neighbours get to know each other”. Deze community oogt een beetje Europees. De huizen staan keurig in het gelid, de winkelstraat is bescheiden in omvang, de parkjes liggen midden tussen de huizen in en er zijn overal trottoirs. De filosofie is echter een sterk Amerikaanse: “To rediscover the American tradition of community.”

Walt Disney zelf is de geestelijke vader van Celebration. Hij wilde de stad van de toekomst bouwen, waagde zich aan verschillende futuristische ontwerpen, en greep tenslotte terug op de oude Amerikaanse waarden en tradities en vulde deze modern in. Disneyworld en vele andere themaparken van Disney liggen naar Amerikaanse begrippen om de hoek. Veel bewoners werken ook in een themapark. De naam Disney heeft de marketing van het stadje goed gedaan, de grote naam schept vertrouwen bij het Amerikaanse publiek. En het is inderdaad enigszins Disneyachtig. Er zijn gevels die een façade blijken te zijn van wat er achter zit, zelf de

riooldeksels hebben het logo van de community. Er zijn veel stedenbouwkundige voorschriften en vaak zijn de luiken fake. Wit is een veel toegepaste ‘kleur’ waarbij soms iets hout lijkt maar plastic is. (Zoals diverse hekjes). Ik kan me goed voorstellen dat de Amerikaanse Droom er stedenbouwkundig zo uit ziet. Hoewel het winkelcentrum “De Mall” ontbreekt en er alleen maar kenniswerkers in kantoren kunnen werken. De Maak-Industrie ontbreekt, en deze is toch ook een onderdeel van de Amerikaanse Droom? Er zijn wel restaurants en deze benutten we ook, voor de lunch.

Na het bezoek aan Celebration brengen we en ingelast bliksembezoek aan het Florida-Hospital. Een immens complex met zeker van binnen een zeer luxe uitstraling. Het heeft wel iets van een hotel en dat wordt ook beoogd. Gastvrijheid zoals Hospitality is bedoeld. Het ziekenhuis blijkt een onderdeel te zijn van een keten van zeer hoog aangeschreven ziekenhuizen in Florida. Leuk om even van binnen te zien.
 

Het laatste onderdeel van de studiereis brengt ons naar Nona Lake. Hier bezoeken we  een 5-tal modelwoningen. Prachtige woningen die een indruk geven hoe een Amerikaan graag wil wonen. Uiteraard met veel ruimte, dat is wat belangrijk is. En qua interieur wijkt mijn smaak toch wel wat af. De vele ‘frutseltjes’ vind ik niet zo mooi. In enkele woningen wordt geluid en licht bediend zoals ik recent heb gezien bij Smart-Homes in Eindhoven. (huis van de toekomst / vandaag). Touchscreens in veel kamers en integrale bediening, mooi en handig, althans als het goed werkt.

Rond 15.30 uur vertrekken wij naar het vliegveld van Orlando. De huurauto’s worden ingeleverd en een deel van de groep doet de incheck. Een klein deel heeft wat extra dagen gekoppeld en blijft nog in de Amerika. Ik niet, ik ga terug. Aankomende week wachten diverse werkzaamheden en aankomende vrijdag vertrek ik met mijn zoons in een auto naar Moskou. Dus waarschijnlijk gaat mijn weblog vrijdag weer verder! Het toestel van Orlando naar Detroit heeft wat vertraging, waardoor we in Detroit zo kunnen doorlopen naar het volgende vliegtuig. Op zaterdagochtend 11.00 uur sta ik weer op Nederlandse bodem. Met alle spoorwerkzaamheden duurt het dan nog 3,5 uur voor ik in Elst ben. Ik ben veilig thuis.

Nieuwe concepten

Vandaag gaan we iets bijzonders bekijken. Vandaag gaan we naar The Village, een seniorenstad. We starten heel rustig. Om 7.00 uur bed uit, aankleden en de omgeving wat verkenning. Voor het geval je benieuwd bent waar ik ben wakker geworden, zie http://www.riversideresorts.com/PreviewOurFacilities.html, Het is een prachtige plek aan de rivier, en zeker ’s morgens als het nog een beetje mistig is, is het erg mooi.

Volgens een ‘oud-amerikaans’ gebruik nemen we ontbijt buiten de deur. Midden tussen allemaal senioren bestellen we de nodige eieren, pancakes, etc. en nemen we het ervan. Daarnaast nog koffie (hoe zou ik anders op gang moeten komen?), een glasje jus (wat vitamientjes) kan een nieuwe dag starten.

Er zijn heel veel ouderen die de dag begonnen met uit eten (ontbijt). Gezellig samen op stap en nog ongezond ook.

 

We bezoeken The Village. Het is een seniorenstad waar circa 100.000 vitale ouderen samen wonen. Er is een ‘perfecte’ gemeenschap gebouwd. Het is een gebouw wat picobella wordt onderhouden en waar iedereen een perfect feeling krijgt. De oude – bekende muziek komt uit de luidsprekers en geeft voor

ouderen gelijk een feest van herkenning. Er zijn 45.000 golfkarretjes die iedereen in alle rust gebruikt. Het grote genieten is voor al deze inwoners van The Village begonnen. Voor meer info zie http://www.thevillages.com/. Het is een heel bijzonder concept, een soort nieuwe verzuiling. Allemaal welgestelde (meest blanke) senioren, want je moet 55+ zijn om het dit dorp te mogen wonen. Grotendeels vitaal (nauwelijks rollaters en zeker geen rolstoelen gezien) en uiteraard actief. Prachtige recreatiecentra en veel vertier. Hier komt tot uiting wat sommigen als het grote genieten beschouwen. Andere zien er meer een vorm van CenterParcs-achtige omgeving in. We bespreken de kansen op de Nederlandse markt. Heb je hierover ook een mening? Of wil je meer weten hoe ik dit ervaren heb? Laat het me weten!

Na het bezoek aan The Village trekken we verder naar Orlando. Orlando is de stad van de pretparken en trekt veel bezoekers die juist daar belangstelling voor hebben. Walt Disney is één van de bekenste ’s Avonds gaan we eten bij het park van de Universal Studios. Een hele belevenis.

Rond 23.00 uur ben ik terug in mijn Hotel. Nog een nachtje, een hele lange dag en zaterdagmorgen weer terug in het koude Nederland. Ondertussen is het hier 30 dagen en krijgt mijn hoofd inmiddels enige kleur.

Naar Florida

Vandaag gaan we naar het zuiden. Om 8.00 uur staat het busje klaar en vertrekken we naar het vliegveld van Detroit. Want rond half elf vertrekt ons vliegtuig naar Tampa, een stad in Florida. Uiteraard zijn er de gebruikelijke airport-checks, dus op sokken de body-check in. Een klein foutje verstoort het systeem, een balpen zit nog in mijn bloesje. De security check is bereid om deze pen even in bewaring te nemen en daarna kan ik snel verder. Nog even een Starbuck cappuccino en op naar gate. Een leuke wandeling door een hele lange gang brengt ons naar Gate 21. Daar staat een MD90 van Delta klaar om ons te verplaatsen naar

zonnige oorden. Want in Florida is het bijna 20 graden warmer, ruim 30 graden celsius.

Om 12.30 uur maken de banden van het vliegtuig contact met de Floridase-bodem. En ook in Tampa weten ze wat werken is. Bijna net zo snel als wij naar de bagageband kunnen, kost het om de koffers van het vliegtuig naar de band te brengen. Dus snel verder en huurauto ophalen. Het is er inderdaad warm en groen. Een hele verandering, ten goede! De Subway verstrekt ons een tochtje van drie-kwartier en brengt ons bij Hidden Lake Airport.

Hidden Lake Airport is een besloten gemeenschap waar ruim 200 huizen in een parkachtige omgeving zijn gebouwd. Een omgeving waar de passie voor de luchtvaart centraal staat, want ….. er is een eigen start/landingsbaan. De straten worden als taxibanen gebruikt en vele bewoners hebben naast de garage ook een hangar. En in de hangar staan één of meer vliegtuigjes. Het zijn propeller-vliegtuigjes voor 4 of 6 personen. Alle huizen zijn ‘eigen’ ontwerpen en zeer gevarieerd. Heel mooi maar sommige ook heel lelijk. Om te kunnen taxien over de weg moet het wel laag blijven. Dus geen straatlantaarns, hoge brievenbussen of andere obstakels voor vleugels. Het is een bijzondere gemeenschap.

Rond 16.30 uur vertrekken we en na een uurtje rijden door Florida komen we in Homosasse. We verblijven in de Riverside crabhouse, een oord vlak langs de rivier. We pakken een biertje op een heerlijk zomers terras en eten buiten. Uiteraard crab! Het is even kraken voor je het vlees hebt, maar best lekker. Het levert wel vuile handen op. Het zomerse buitengevoel is heerlijk, dit is wat na een lange winter het buitenleven prettig maakt. Een lekkere temperatuur, klein windje en gewoon lekker lang buiten zijn.

Rond 22.00 uur is het tijd voor de weblog. Nog even wat tikken, wat fotos van de camera en daarna nog even op internet. Althans als dat hier lukt. En daarna slapen, bijkomen van alle indrukken in Florida.

En als je nog wat meer foto's van het Detroit-deel van de reis wil bekijken? Kijk dan op https://plus.google.com/photos/113160427329004880985/albums/5867844272257907073

Krimp oplossingen?

Vandaag staan diverse bezoeken op de agenda. Het eerste bezoek is bij Challange Detroit. Zie http://www.challengedetroit.org/ . Challange Detroit is een leiderschaps- en professioneel ontwikkelingsprogramma dat 30 leiders van morgen vraagt om mee te denken rondom wonen, werken, spelen, en geven in en rond Detroit voor één jaar. Kan het behouden en het aantrekken van 30 van de beste en slimste innovatieve denkers echt een verschil maken? Het idee is om met een brede inspanning van zeer verbonden, gemotiveerde, creatieve en innovatieve denkers een stap verder te komen. Het is een meerjarenprogramma en het draait nu voor het eerste. Resultaten zijn nog slechts beperkt zichtbaar, maar dat past ook bij het stadium van het programma. Wat opvalt is de passie waarmee de mensen aan het werk zijn. Dit moet vast resultaat opleveren. Ik leer het donut-model. Detroit is een stad zonder ziel, een stad waar de kern uit is. Veel programma’s zijn erop gericht deze kern weer tot leven te wekken. Dus downtown moet het gebeuren. Op de excursie op zondag hebben we daar iets van kunnen zien. Zou het werkelijk gaan lukken?

We bezoeken ‘the Village’ en bespreken met een lokale architect de ontwikkelingen waar hij mee aan het werk is. De rondtour geeft mij de indruk dat het nog wat kleinschalig is. Op de grote neergang van Detroit lijkt me de omvang van zijn projecten klein. Maar alle kleine beetjes helpen natuurlijk wel.

Na het gesprek met Challange Detroit en het bezoek aan The Village brengt Alex ons naar een leuk eettentje. Helaas ….., in deze tijd met nog steeds krimp blijkt het eettentje inmiddels gesloten. Vorige week nog een reservering gedaan en nu al gesloten. De buurman is nog open en we besluiten de lokale hamburger daar te doen. Het lijkt me een louche ‘tent’. De bediening heeft vrij korte rokjes, diepe decolleté en langzaam in de bediening. Maar we komen wel met een volle maag weg.

We gaan op weg naar Detroit Future City. Het is een vanuit de universiteit gestart initiatief om na te denken over de toekomst van de stad. Grofweg zijn deze te verdelen in 4 fasen. Stabilize (now), Improve (2020), Sustain (2030) en Transform (2050). Zie ook http://detroitworksproject.com/ De gedachten rondom krimp zijn vertaald in een oplossing met cyclus denken en flexibiliteit in de ruimtelijke ontwikkeling. Een gedachte waarbij na krimp toch weer groei komt. Het positief denken als krachtig hulpmiddel valt me op. Deze mensen geloven ergens in. Ze geloven in een revitalisering van de stad met als doel opnieuw te gaan groeien. Liefst met oude-Detroiters die weer terug komen. Er zijn diverse ideeen uitgewerkt en ze zijn er mee aan de slag. Ik zie kansen maar soms vraag ik me af hoe realistisch het is. Het antwoord op krimp is dus toch groei? Groei met andere instromers? Groei met en voor entrepreneurs!

Na Detroit 2050 keren we terug in de huidige werkelijkheid. Een wolkenkrabber van 36 verdiepingen die leegstaat. We krijgen de kans deze ruïne te beklimmen. De stroom is niet meer aangesloten, dus de trap is de enige mogelijkheid om boven te komen. Een klim van meer dan 100 meter. Fitness in de praktijk! Het blijkt een geweldige uitdaging en heel mooi. Boven is een fantastisch uitzicht en in het gebouw ben ik onder de indruk van leegstand en het verlaten gebouw. Bij het verlaten is veel achtergebleven! Inmiddels zijn er plannen gemaakt om er ruim 300 woningen in te maken. Ik ben benieuwd of dit gaat lukken? Er zijn er velen die dan een prima uitzicht hebben.

Tot slot hebben we nog wat gesprekken over wijkontwikkelingen en een bezoekje aan mexico-town. En het avondeten is een zalmpje uit de oceaan. En daarmee sluiten we de dag af.

Wat was nu het antwoord op krimp in Detroit? Toch gaan voor groei? Flexibele wijkontwikkeling? Hek erom? Focussen op nieuwe goede initiatieven? Starten bij kansen? Entrepeneurship? De werkelijkheid onder ogen durven te zien? Sloop? Wijkopbouw? Ik laat het nog eens op me inwerken. We gaan hierover vast nog verder in gesprek. En het resultaat zal ik nog eens opschrijven.

Inside Detroit

Het kingsize-bed sliep heerlijk. Ondanks een korte wake-up rond 5.00 uur prima geslapen. Om 7.30 richting het ontbijtbuffet gegaan. Er was van alles te eten, in ieder geval genoeg voor een stevig ontbijt. Koffie in de maat zeer-groot, dus een genot. Om 9.00 uur start de tour. We vertrekken in onze auto’s en maken kennis met een stad in verval. Vandaag leren we dat Detroit van 1910 is gegroeid en rond 1950 het maximale inwoneraantal van meer dan 2 miljoen inwoners heeft bereikt. Vanaf dat moment is de krimp begonnen. Eerst waren er de verhuizingen naar de omliggende voorsteden en later was er sprake van daadwerkelijk krimp doordat mensen helemaal wegtrokken.

We zien vandaag de gevolgen van die krimp. We zien ontzettend veel leegstand, half afgebroken straten, leegstand, stadsruines, leegstand, afgebrande huizen. Het is ongelofelijk welke verlaten gebieden we zien. Overal, overal staan zaken leeg. Er zijn hele straten afgebroken en het wordt ons duidelijk dat er geen plan achter zit. Een visie op de krimp lijkt er niet.

In straten die half of meer leeg staan wonen nog wel mensen. Meest donkere mensen. Voorzieningen zijn er niet of nauwelijks. Op de 700.000 inwoners zijn 86 supermarkten. En waar deze liggen komen we nog niet achter.

Bij de rondgang lopen we ook tegen het oude treinstation aan. Een station waar de laatste 40 jaar geen trein is gestopt. Een heel erg groot en verlaten gebouw. De krimpoptie is simpel, hek eromheen. En verder nauwelijks wat aan doen.

We bezoeken de grootste leegstaande fabriek op de wereld. Een immens groot complex, een voormalige autofabriek die sinds de ’50 jaren leegstaat. Om het complex te slopen is 12 miljoen dollar noodzakelijk. Niemand heeft het of wil het aan de sloop van het complex uitgeven. Want ….. de grond is in dit

gebied gewoon niets waard. Vastgoed is hier bijna overal nauwelijks iets waard. Veel panden kun je voor 1 dollar kopen, mits je het achterstallig onderhoud wilt uitvoeren. En dan wordt het vaak een duur pand. Een woning voor $ 80,000,- is ruim voldoende voor een vrijstaand huis. En een villa voor $ 300,000,= is het maximum, maar dan heb je ook wat. Een klein landgoedje en daar zijn er maar een paar van. We bezoeken 1 wijkje waar daadwerkelijk leven in zit.

Ik leer dat deze stad al heel lang problemen heeft. Stedebouwkundig is er ook helemaal geen plan. Hierdoor ontstaan de meest vreselijke straatbeelden. Je wordt bijna nog gelukkig met de welstandscommissie in Nederland.

’s Middags hebben we een gids die betrokken is bij cityfarming. Hij vertelt over plannen om wijken grotendeels te slopen en vervolgens een herinrichting met accent op voedselproductie. Hij vertelt over de wijze waarop hiermee banen worden gecreëerd en het verband naar local-food en de voedselketen. Er liggen plannen voor appelboompjes, visserij kwekerijen, groenteteelt, etc. Ook is nagedacht over de waterafvoer en aanvoer, etc. etc. Het is een boeiend verhaal, maar het zijn grotendeels nog plannen. Dit jaar moeten financieringen verder rondkomen. We zijn benieuwd wat het gaat worden.

Al met al is het antwoord op krimp best lastig. De antwoorden die we zien zijn gericht op hek-erom, sloop, … Maar morgen komt er nog meer. We gaan spreken met de plannenmaker voor future-Detroit. Ik kijk uit naar de gesprekken.

Naar Detroit, een stad met 'wat leegstand'

Het was vroeg vanochtend, om 4.00 uur kwam er muziek uit de wekkerradio. Een muziekje dat aangaf dat het tijd was om op te staan. Vandaag duurt de dag 30 uur ipv 24 uur. En start de dag wat eerder dan normaal. Oftewel een vrij heftig programma. Om 6.00 uur moet ik op Schiphol zijn, want ….. om 8.00 uur vertrekt mijn vliegtuig naar Detroit. Met een gezelschap van 9 personen ga ik op stap naar Amerika. We gaan inspiratie opdoen om te bezien wat we er in Nederland mee kunnen doen.

Vanochtend heb ik een chauffeur in mijn eigen bolide. Harm staat om 4.30 uur klaar voor een ritje Schiphol en als tegenprestatie mag hij de auto de hele week gebruiken. Dit vertegenwoordigt voldoende waarde om er zo vroeg uit te gaan. We nemen de A15/A2 richting Amsterdam en constateren dat er blijkbaar toch nog momenten zijn waarop je nauwelijks auto’s op deze weg ziet. Ongelooflijk, het bestaat nog ….. nauwelijks of geen voorgangers en ook weinig kans dat er iemand achter op je rijdt.

In vertrek hal 2 ontmoeten we elkaar, weinig kans elkaar te missen op de vroege tijdstip. Geen bekeuringen uitstaan, dus de douane is snel genomen. Tijd voor een kopje koffie en croissantje. Rond 7 uur is het tijd om te boarden. Uiteraard eerst nog even wat vragen wie de koffer heeft ingepakt, of iemand er iets in gestopt heeft, etc. Allemaal zelf gedaan, dat kan ik! En daarna aan boord van een Airbus 330 van Delta Airlines. Precies op tijd vertrekt het toestel en vrij snel komt er het ontbijt. Eggs or pancakes? Doet u mij maar Eggs met spinazie. Prima ontbijt en daarna een tukje. Onderweg de eerste dialogen over seniorencity, de ontvolking van Detroit en een update over de mogeljike ontwikkelingen van een seniorencity in Nederland. Zou het dan toch nog wat worden? Belangstelling?... meld je nu (bij mij) aan.

Om 16.00 uur Nederlandse tijd gaat de klok 6 uur terug. Dus na een dag een nieuwe dag, handig toch. De douane nemen we razendsnel en de bagage ligt al klaar op de band. Binnen een kwartiertje zitten we al in Amerika. Onze reisleider Alex Sievers doet er wat langer over. Hij stuntelt wat met de koffer en moet vervolgens alles uitpakken. Niet getreurd, ook dat komt goed. Vervolgens via het kantoor van Avis, de snelweg op en naar het Hotel. Inmiddels zit ik op de 18e verdieping met uitzicht op een deel van Detroit, de grensrivier en Canada. En uiteraard een kingsize bed, dat wordt vannacht vast goed slapen.

Maar eerst op verkenning in Detroit. We worden geleid door een lokale gids die ons van alles over de stad vertelt. We wandelen door downtown Detroit en zien wolkenkrabbers die al 20 jaar leegstaan. Gebouwen zoals het voormalige gebouw van KPMG bij Amstelveen in 2030? We krijgen uitleg hoe de stad zo leeg is gekomen (de teruggelopen werkgelegenheid) en informatie over de nieuwe groei die wordt beoogd. Er blijkt een investeerder die veel ontwikkelingen aanjaagt. Gebouwen worden voor maar 5% van de oorspronkelijke waarde verkocht, …..koopjes zijn er voldoende. We bezoeken het oude middelpunt van de stad, we kijken over de rivier naar Canada en we bezoeken een voormalige sjieke wijk. Er is nauwelijks meer iets van over. Voor 1 dollar kun je een ruïne kopen, met maar één verplichting: opknappen. En die voorbeelden die we zien kosten dan nog best heel veel. Overigens is er al veel gesloopt. Een optie die heel logisch is in een krimpende stad.

Rond het avondeten bezoeken we Detroit-soup. Een initiatief waar je voor $ 5,- per persoon naar binnen gaat. Er wordt hier door vrijwilligers soep gemaakt en er zijn een viertal initiatieven rond burgerparticipatie / goede doelen. Op de avond mag iedereen die er is, een stem uitbrengen en de winnaar mag de opbrengst van de avond. En het evenement is in een oude fabriekshal. Het was een leuk evenement.

Rond 20.30 uur zijn we weer in het hotel. We nemen nog een drankje, schrijven deze weblog en ik ga vervolgens in het kingsize bed. Ik hoop een lange nacht tegemoet, even uitrusten van alle belevenissen.

Opnieuw naar Amerika

Ik ga op studiereis! Dit keer naar Amerika. Van 14 tot en met 20 april 2013 organiseert Beyond Now een studiereis naar Detroit en Florida. De thema’s zijn krimp, ondernemerschap en marketing. Detroit, dat al jarenlang elk jaar vele tienduizenden inwoners ziet vertrekken, probeert het tij te keren door middel van herbestemming en transformatie, maar ook met kleinschaligheid, community building en urban farming. In Florida, waar de crisis in de woningmarkt flink heeft huisgehouden, gaat de reis lang  voorbeelden van optimale marketing van huizen en buurten – ook in tijden van crisis. En dat alles in krap één weekje!
Morgen nog eerst even wat feestjes vieren. Mijn schoonmoeder is morgen jarig en Bob 'verjaart' woensdag. We gaan dus nog even de bloemetjes buiten zetten. Dat schijnt morgen goed te kunnen. Vervolgens inpakken en zondagmorgen om 6.00 uur word ik op Schiphol verwacht. Ik heb een dealtje met Harm die dan ook om 4.30 uur in Elst klaar staat. Onder de voorwaarde dat hij me wegbrengt mag hij de hele week de auto hebben. Goede deal toch?
De komende week ga ik proberen mijn weblog weer dagelijks bij te werken. Om ieder die het wil op de hoogte te houden van mijn belevenissen. Lees gerust mee...