Er was vandaag weer veel te beleven!

Mijn wekker begon vanmorgen om 6.00 uur lawaai te maken. Dat was ook de bedoeling, want zo had ik het ingesteld.  
Awasse en ook mijn hotel liggen aan een heel erg mooi meer. En opnieuw geniet ik van een ontbijt met uitzicht hierop. Dit keer heb ik een onverwachte ‘gast’ op de tafel. Plotseling is mijn brood weg en is de aap er vandoor. Oftewel de lokale aapjes weten waar ze het brood van tafel kunnen pikken! Gelukkig is er genoeg en kan ik opnieuw langs het buffet voor een tweede ronde. Dit keer let ik iets beter op zodat het brood niet van mijn bordje wordt gepikt.


We hebben vandaag een lang programma. Al vroeg staat de chauffeur klaar met de auto en gaan we verder naar het zuiden in Ethiopië. We gaan eerst ruim 1 uur zuidwaarts en een dorp bezoeken waar Mary Joy actief is. We gaan met de staf spreken, de lokale partners bevragen en uiteraard de resultaten in het veld bekijken. Om daarmee onze informatie voor de evaluatie verder compleet te maken. Daarna gaan we via Awasse terug naar Addis Ababa. Aan het einde van de dag hoop ik weer in de hoofdstad van Ethiopië te zijn.

De tocht naar het te bezoeken gebied brengt ons in een nieuwe omgeving.  Er is steeds meer groen en er zijn tal van vruchten. We zien heel veel bananen, maar ook mango's, tomaten, mais, koffie, meloenen, etc.  Er staan overigens ook heel veel cactussen langs de weg. Cactussen worden hier  als erfafscheiding gebruikt. Dus natuurlijk prikkeldraad. De weg gaat langzaam verder omhoog en het wordt steeds groener dus  blijkbaar is hier meer water. De bevolkingsdichtheid neemt ook steeds verder af. Het dorp dat we bezoeken heeft circa 35.000 inwoners en is zou dus een twincity kunnen zijn van mijn woonplaats. We spreken met het lokale lid van Mary Joy en  bespreken het werk dat met kinderen gedaan wordt. Ook hier is weer veel armoede, waarbij de armoede die wij vandaag zien anders is als in Awasse en zeker anders is dan in Addis Ababa. Met deze bezoeken krijgen we een compleet beeld van de verschillende situaties van waaruit Mary Joy werkt.

 We spreken een vrouw die mede dankzij de bijdrage van Mary Joy is gestart met een koffieshop (in de goede vorm) en een winkeltje. Het was lastig om een goede plek te vinden en uiteindelijk is er voor gekozen om het boven de ‘straatgoot’ te bouwen. Ze wordt letterlijk en figuurlijk uit de goot getrokken. We drinken een kopje koffie en betalen 2 Birr (10 eurocent) per kopje. Later bezoeken we enkele agrarische projecten. Mary Joy geeft support door het beschikbaar stellen van zaden en/of de aanschaf van een koe. De koe kost 1.500 Birr  en levert later 2.500 Birr op. Deze koe leeft niet meer en is in delen op borden gepresenteerd. Met de winst is het verder gegroeid en deze boer heeft inmiddels 4 koeien. Hij is hiermee in staat gesteld om zich verder economisch zelfstandig te maken. In dit gebied is het voor mij een bijzonder ervaring om uit de auto te komen. Als ik uitstap ontstaat er meestel een krioelende menigte kinderen rondom mij. En ze willen allemaal mijn hand schudden! Volgens mij heb ik geen koninklijk bloed (slechts lage adel?) maar het is best bijzonder om eens te ervaren hoe je zo handen gaat schudden.

We gaan nog even wat eten in het wat betere lokale restaurant. Het eten is prima, het toilet is duidelijk een ander verhaal. Het is een traditioneel hurktoilet waarbij ze gestopt zijn met schoonmaken. Het reservoir is inmiddels weg en buiten staat een groot watervat. Het is me niet helemaal duidelijk wat precies de bedoeling is. Ik ben blij dat ik alleen maar hoef te plassen. Vanavond in mijn hotel ga ik het er maar lekker van nemen.

De terugweg is lang, veel te zien, druk, deels droog maar ook langs een meer. Hutjes, tuktuks, ezelkarretjes, handkarren, hoog opgestapelde ladingen, langzaam en snel rijdend verkeer, kuddes die de weg overstekken, dromedarissen, hutjes zoals in het Afrikamuseum, stroomdraden al dan niet heel, vrachtwagens op de kant, fabrieken, droge vlakten, etc. etc.. Vele indrukken en ik geniet van alles wat langskomt. Reizen is beleven en dus zien, luisteren en ruiken. Rond 19.00 uur kom ik moe en voldaan aan in mijn hotel in Addis. Welcome Back is de reactie van het personeel. Ik ben inmiddels een bekende gast en het is goed om deze gastvrijheid mee te maken.

Het werk van Mary Joy in Awasse

Verschillen zijn er, hier is soms niets aan te doen. Vanmorgen heb ik genoten van een ontbijt op het terras. Met een heerlijk zonnetje en licht briesje vanaf het meer waar het hotel aan ligt was het echt genieten. Net zoals afgelopen zomer in de Provence. Het ontbijtbuffet had een voor mij wat merkwaardige samenstelling. Eigenlijk zag ik nauwelijks verschil met een dinner-buffet. Ook in de ochtend 'beef' met 'aardappels, groenten en rijst'? Gelukkig was er ook een pannenkoek en een omelet. En uiteraard koffie, dus ik kon van start gaan.

Allereerst was er een overleg met de lokale staf van Mary Joy. We hebben een geanimeerd interview gehad met verschillende stafleden. We hebben inzicht gekregen in de lokale omstandigheden en de toevoeging die Mary Joy levert. Ook kregen we inzicht in de geleerde lessen en zaken die minder goed gaan. Kortom precies de informatie die we voor een evaluatie nodig hebben. Het tweede deel van het gesprek was met een aantal vrijwillegers. Ook in deze gesprekken kregen we meer inzicht in de situatie. De gesprekken zijn in in mix van Engels en Amharisch. Dus een deel kan ik goed begrepen, een andere deel wordt vertaald en sommige delen mis ik . Het is niet anders, mijn Amharisch is nog onvoldoende. Nog een uitdaging te gaan?

Het tweede deel van de dag besteden we aan een aantal externe stackholders. We spreken de politie inspecteur, de afdeling 'vrouw en kind' van de gemeente en de afdeling HIV/AIDS van de lokale overheid. Al deze gesprekken zijn waardevol. Het valt mij op dat er veel onderlinge samenwerking is. Het lokale netwerk dat op initiatief van Mary Joy is ontstaan werkt. Ook het ownership is geborgd en er wordt nu gewerkt aan een 'memoradum of understanding'. Het lijken net centra voor Jeugd en Gezin. Zou André Rouvoet hier ook geweest zijn?

Het derde deel van de dag besteden we aan een veldbezoek. We bezoeken een wijk met veel armoede en ontmoeten diverse gezinnen. We zien veel armoede en ook leed. We ontmoeten kinderen die de verantwoordelijkheid voor een gezin nemen. We zien de mogelijkheden van economische ontwikkelingen met een restaurant, shop, maalderij, etc. We zien het succes maar we zien ook het leed en de armoede. Het contrast tussen arm en rijk is heel erg groot. Vele armen hebben geen stromend water, de WC is een gezamenlijk gat de grond, geen stroom, geen ....... En het huisje is minder dan het kippenhok dat ik 30 jaar geleden in de tuin bij pa en moe bouwde. Ik bezoek een eenzame oude vrouw en heb het idee dat ze in een WC ligt. Het blijkt haar woonkamer te zijn. De geur is bijna ondragelijk en ze heeft geen mogelijkheden om naar buiten te gaan. Zo nu en dan komt iemand haar wassen en eten brengen. Een situatie die je je als nederlander niet kan voorstellen. In deze wijk heeft Mary Joy watertappunten aangelegd. Door velen wordt hier dankbaar gebruik van gemaakt.

Het vierde deel van de dag is wat ontspannender. Samen met de lokale consultant en een vertegenwoordiger van Mary Joy drinken we nog wat. En bespreken wat ervaringen. Daarna eten we wat, ik neem een  'Bismarck Steak'. Prima dunne lapjes vlees met een eitje. Rond 21.00 uur ben ik terug in mijn hotel. Moe en opnieuw een ervaring rijker. Ik heb meer inzichten met kennis voor de evaluatie van Mary Joy en ik heb opnieuw een hoeveelheid armoede gezien waar het voor een nederlander moeilijk is een voorstelling van te maken. En het is zoveeeeeeeel.

Het vijfde en laatste deel bestaat uit het bijwerken van de weblog. En je leest nu het resultaat. En het uploaden van wat foto's. En het bekijken van het licht van de maan op het voor het hotel gelegen meer. En misschien nog even skypen met iemand (Betty?) die online is.

Uitersten op één dag

Vandaag ga ik zuid waarts in Ethiopie. Het doel van deze dag is een verplaatsing naar Awasse, een stad die 5 reisuren zuidelijk van Addis Ababa ligt. De hele weg is al geasfalteerd en het is circa 300 km. Sommige delen zijn best goed en er kan hard gescheurd worden. Daardoor is het een afstand die goed te overbruggen is. We hebben een plan gemaakt om rond 7.00 uur te vertrekken. Dit mislukt, het wordt afrika-time. Oftewel we vertrekken dus rond 8.00 uur. Als echte 'ontwikkelingswerkers' is onze auto een Toyota Landcruiser. Zo'n bakbeest met een grote grille, als je iets raakt valt de schade aan je eigen auto mee. Met daarin een motor die we tegen een stootje kan. Het is dus een prima reismiddel.

We vertrekken vanuit Addis Ababa en verlaten de grote stad. De eerste tegenstelling is helder, de krioelende menigte en het lege landelijke gebied. Een gedeelte van het stuk wat we rijden ziet er uit zoals velen het waarschijnlijk verwacht. Groot, wijds, droog, hier en daar een hutje. Onderweg wel steeds mensen maar ook zichtbare armoede. We passeren dorpjes en het wordt me duidelijk dat water hier geen automatisme is. Veel karren met plastic vaten en tanks zijn onderweg, vaak bemenst met kinderen. Ook kuddes zijn veel onderweg, ook vaak begeleid door kinderen. Oftewel ik zie vandaag heel veel kinderarbeid. Hoe verder we van de stad afkomen hoe droger het wordt. Totdat we Awasse naderen, dit ligt namelijk aan een meer. Het is een heel groen gebied! De tegenstelling tussen droog en nat is het volgende verschil.

Onderweg is er zo hier en daar bedrijvigheid. Er zijn (mogelijk Nederlanders) die grote kassen hebben gemaakt. En bloemen voor de export telen. Heel erg groot en veel. Er zijn chinezen die hele grote compounds hebben gemaakt. Met heel veel 'eigen' bedrijvigheid. En wat de Ethiopiers er precies aan hebben weet ik nog niet. Er is een zichtbare tegenstelling tussen dit soort complexen en de lokale bedrijvigheid.

Rond 13.00 uur komen we aan in Awasse. We gaan onze hotels opzoeken. Voor mij is een plaats geboekt in Lewi Resort. Het is een luxe plek en als tourist is het gewoon een heerlijke plek. Een plek aan het meer, een prachtige zon en circa 25 graden met een lekkere wind. De tegenstelling is helder: koud in Nederland (toch?) en heerlijk weer hier. Een koud biertje en een mooie inrichting. Aapjes in de tuin en prachtige vogels bij het water. Bijna alles is er, behalve de familie en vrienden. Dit is wat ik op zo'n moment wel erg mis. Als je druk bent en veel beleeft gaat de tijd snel, maar op z'n moment van genieten mist er toch iets. Gelukkig maar! Overigens heb ik inmiddels het gevoel dat ik al een maand onderweg ben. Ik heb zoveel meegemaakt.

Rond 16.00 uur ga ik samen met mijn reisgenoten (de lokale consultant van Mary Joy) op verkenning. We gaan een bootje charteren en op zoek naar nijlpaarden. We maken een deal dat we alleen betalen als we de nijlpaarden ook zien. En dus zien we deze, want ze willen natuurlijk ons geld. Het is een prachtige tocht over het meer. Daarna gaan we nog een biertje drinken en ondertussen een trouwerij bijwonen en uiteraard een restaurant bezoeken. Rond 21.00 uur ben ik terug in het hotel. Nog even de weblog bijwerken en daarna van de maan genieten. Het is hier prachtig, en dan slapen. Morgen gaan we in Awasse de werkzaamheden van Mary Joy verkennen. Ik verwacht een grote tegenstelling tussen de luxe in het hotel en de doelgroep van Mary Joy...

Sightseeing in en rond Addis Ababa

Het is zaterdag, een dag om er op uit te trekken en wat te beleven in stad en land. Om 9.00 uur komt de chauffeur dus ik heb alle tijd om rustig op te staan. Me te wassen met de zeer langzaam lopende straal uit een overigens moderne douchekop. Het ontbijtbuffet staat zoals altijd klaar. Een kopje koffie, een glaasje jus, een broodje jam, fruit en wat hapjes. Soms ook een eitje. Prima start van de dag.

De chauffeur is wat laat en rond 9.15 uur vertrekken we naar Entoto Mountains. Ten noorden van Addis Ababa ligt in de bergen de voormalige residentie van keizer Menelik. Een residentie die rond 1850 zijn functie vervulde. Het ligt boven op de berg en er is een prachtig uitzicht op Addis Ababa. En er is een klein museum met oude voorwerpen / kleding / foto's van de keizer. Best leuk om allemaal te zien.

Hierna gaan we iets verder de mountians in en komen we bij andere kerken. Een in rotsen gebouwde plaats en een 'gewoon' kerkgebouw. Het kerkgebouw is van de orthodox koptische kerk en heeft een traditionele opbouw. In het middelste het heilige der heilige. Alleen toegangelijk voor de priester. In de tweede ring een deel voor mannen en een deel voor vrouwen. Op één of andere manier mocht ik beide delen bekijken. In dit deel prachtige fel gekleurde schilderingen met de bijbelse verhalen. Erg mooi! Er komen hele verhalen bij. Zoals het voorbeeld dat als van iemand er maar één oog zichtbaar is het een 'bad-gay' is. De duivel die afgedekt is met een losse lijst met een afbeelding van Jezus. Een duidelijk verwijzing dat Jezus de verlosser is.

Terug in 'town' bezoeken we het Lionpark. Hier worden op een voor 'Burgers Zoo' foute manier een aantal dieren gehouden. En er draaien wat molentjes voor de kinderen. Dit centrum is vooral voor de middenklasse. De 'straatmensen' en de upperclass komen hier niet. Bij het vertrek krijgt mijn chauffeur wat onenigheid met de parkeerwacht. Normaal kost het parkeren 0,5 Birr en nu ik als blanke in de auto zit willen ze 3 Birr. Mijn chauffeur gaat niet akkoord en voor 0,5 Birr komen we weg! Nog even langs de markt wat spullen kopen en daarna wat uitrusten op de hotelkamer.

's Avonds heb ik afspraak met een nicht van een bekende uit de kerk van ons. Ze werkt aan de universiteit van Addis Ababa en zit in de 'talen'. Ze heeft in Leiden gestudeerd en weet erg veel van de lokale talen in dit gebied. Ze verzorgt lessen voor studenten en geeft ook begeleiding. De ontmoeting is gepland in het restaurant Lucy en we weten elkaar snel te vinden. We hebben een boeiende dialoog over de Ethiopische situatie. Steeds beter leer ik de lokale context te kennen. Zo is er soms een groot verschil in inkomen tussen expats en lokalen die hetzelfde werk doen. En ook het werken voor een lokale of internationale organisatie geeft grote inkomensverschillen. Voor soms hetzelfde werk. Een factor 6 tot 10 is soms het verschil. Dit maakt de arbeidsmarkt erg lastig. Ook begrijp ik nu waarom er op zoveel locaties gestart is met de bouw (en afbraak van sloppen). Als je niet start raakt een ontwikkelaar de aanspraak op het gebied kwijt. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dus daarom staan er heel veel gebouwen die niet af zijn. Ook bespreken we leiderschapsstijlen en de wijze hoe Ethiopiers hier mee omgaan. De terugtocht naar het hotel gaat geheel op lokale wijze. Ik ben zover dat ik me in het lokale busje waag en voor slechts 3 Birr ( 15 cent) ga ik dwars door de stad naar mijn hotel. Ik leer snel.

Klinisch nederlandse dagje

Inmiddels ben ik op de helft van mijn eerste verblijf in Afrika. Langzamerhand ben ik al wel ingeburgerd en weet ik de weg redelijk te vinden in Addis Ababa. Vandaag start ik met een gesprek met de executive director van Mary Joy. Haar naam is Zebider Zewdie en iedereen noemt haar sister. Zij was in 1994 de oprichtster van Mary Joy en vervult een belangrijke rol in de organisatie. Zij is een drijvende, stuwende en motiverende kracht in de organisatie. We hebben een goed gesprek en wisselen ervaringen en verwachtingen. Ik kom erachter dat ik nog één belangrijk item gemist heb. Een bezoek aan de kliniek van Mary Joy. Dus deze voeg ik toe aan het programma.

Het tweede deel van de dag zijn een meer toeristische activiteiten. Samen met een Nederlands koppel gaan we een uitstapje in de stad maken. Ons doel is de Nederlandse ambassade en de Merkato (markt). We gaan in onderhandelingen met een taxichauffeur die we als partner zoeken, zodat we deze taxi de hele trip kunnen gebruiken. We onderhandelen de prijs uit en vertrekken. Zo langzamerhand begin ik de weg in de stad te vinden en ik heb het idee dat we verkeerd gaan. Er is namelijk verschil tussen de Dutch en de Deutsche ambassade. Oftewel we blijken onderweg naar de ambassade van de buren. Dus na enige discussie wordt de auto gedraaid en gaan we in de goede richting. Het is erg druk in de stad. Alle presidenten van het continent Afrika zijn in de stad zijn en daarom zijn sommige wegen afgesloten. Met als gevolg drukte op onze wegen! Maar gelukkig bereiken we uiteindelijk de ambassade.

Het lukt me ons naar binnen te praten. We moeten ons paspoort afgeven en gaan het ommuurde ambassadeterrein op. Het is een oase van rust in een hele drukke stad. Een geweldig grote en mooie tuin en een heel bijzonder gebouw. We wandelen wat rond en nemen foto's. Dan worden we gespot door de bewaking en worden we door een achterdeur het mooie, grote gebouw ingelaten. We moeten helemaal naar de officiele ingang lopen en ons daar melden. We hadden nooit als 'loslopende Nederlanders' het terrein opgemogen. Een vriendelijk Nederlander legt ons dat uit en vertelt ons dat er vandaag geen capaciteit is om ons rond te leiden. We vinden dat geen enkel bezwaar, want we hebben het gebouw nu zowel van binnen als van buiten gezien. Zie  http://www.archined.nl/oem/reportages/addis-abeba/addis-abeba.html

Dus we vertrekken en gaan verder naar de Merkato. Het blijkt een ongelofelijke grote markt. Ieder heeft zo zijn specialiteit. Er is geen AH, Coop of Zebra. Maar allemaal hele kleine verkooppuntjes! Iedereen heeft zijn z'n eigen speciliteit. Kruiden, potjes, shampoo, kopjes, wc-papier, sloten, etc. En het zit allemaal opgepropt op elkaar. Het is een mierenhoop van mensen en zooi. Het is goor, druk en benauwend. Het is opwindend, uitdagend en eigenlijk niet te beschrijven. Dit is iets wat je alleen kan beleven door het mee te maken. Alle zintuigen ontvangen informatie beelden, geluiden en geuren. Het is een hele belevenis. Op youtube zijn wel wat filmpjes te vinden. Bijvoorbeeld http://bit.ly/wUobLc Het geeft een klein beetje beeld van de voor een buitenstaander aanwezige chaos. Overigens schijnt het de grootste markt in Afrika te zijn.

In de middag gaat mijn programma naar een kliniek van Mary Joy. Het was voor mij onduidelijk wat voor 'n soort kliniek dit zou zijn.En het bezoek maakt het me duidelijk. Het is een 1e lijns zorg met een aantal specialismen. Geheel in lijn van de strategie van Mary Joy, dus gericht op kinderen. Oftewel er is een huisarts, een verloskamer, vroedvrouw, laboratorium, apotheek en een röntgenafdeling. Het zijn voorzieningen waar mensen in het omgeliggende gebied gebruik van kunnen maken, tegen betaling. Het is grotendeels kostendekkend. Voor 10 Birr (5 eurocent) kunnen mensen zich inschrijven en daarna moet voor iedere activiteit gewoon betaald worden. De voorzieningen zijn matig en op de foto's kun je misschien enig beeld krijgen van de kwaliteit. Er is een gebrek aan apparatuur. Maar voor sommige mensen uit deze buurt is dit het enige haalbare! Een ziekenhuis is zeker 8 km ver weg en voor sommigen niet bereikbaar.

Het avondprogramma is opnieuw Hollands. Ik breng samen met wat Nederlanders uit het hotel een bezoek aan Wim's Holland House. Het is een restaurantje dat wordt gerund door een Nederlander (Wim Woudenberg) beroemd en berucht door de oprichting van het vrachtwagenblad Truckstar en het transport van de 'pak van je hart voor polen actie' in de jaren 80. We nemen een bitterbal en het wordt een gezellige avond. Ik spreek een bloemenkweker die in 1991 zich in Ethiopie heeft gevestigd. Na een verkenningstocht met Jantje Pronk. Ook spreek ik twee belgen die met de motor onderweg zijn naar Zuid Afrika. En ook Lex Harding schijnt op zijn reis van Egypte naar Zuid Afrika hier zijn geweest. Volgens mij is het de gelegenheid die je aandoet als je zo'n reis maakt. Zou ik dat ook nog eens gaan doen? Of wordt het toch de zijderoute? Rond 22.00 uur ben ik weer in mijn hotel. Nog even de weblog bijwerken en dan slapen. Morgen is er weer een nieuw programma.

Microkrediet werkt!

Opnieuw een dag met projectbezoeken. Opnieuw een dag op stap in Addis Ababa. We starten de dag op het kantoor van Mary Joy met een korte briefing. Vandaag staan wat andere districten op het programma en we gaan ook andere activiteiten bezoeken. Deze dag staat vooral in het teken van het ontwikkelen van economische zelfstandigheid van met name jongeren.

Het eerste project dat we bezoeken is een 'scholingscentrum'. Het scholingscentrum heeft als doel om jongelui in circa 10 maanden een vak te leren. Een vak waarmee ze daarna aan de slag kunnen en hun eigen inkomen kunnen verdienen. Op dit moment zijn er 24 leerlingen op het centrum. Het centrum geeft een vakopleiding kapper! Ook worden ze gevormd om ondernemer te worden en kansen te zien en te pakken. Dus bijvoorbeeld al tijdens de vormingsperiode klusjes op te pakken. En aan een netwerk te bouwen. Het project draait al jaren en blijkt in de praktijk erg goed te werken. Het centrum wordt geleid door een vrouw die op dezelfde plek woont. Of beter andersom ze heeft dit vormingscentrum aan huis. En Mary Joy koopt opleidingsplaatsen in. In samenwerking met de lokale overheid worden de juiste geschikte jongeren gevonden.

Wat later bezoeken we een kleine ondernemer, een patatverkoopster. Met het microkrediet heeft ze een friteuse gekocht. Onder begeleiding van Mary Joy heeft ze een vergunning aangevraagd en een plaatsje gevonden. Nu verkoopt ze voor 1 Birr kleine zakjes patat. En daarmee kan ze in haar eigen levensonderhoud voorzien. Ze ziet er goed uit en vertelt vol enthousiasme haar verhaal. Bij Mary Joy zijn nog veel meer van dit soort verhalen te vinden. Binnenkort gaat er zelfs een coöporatie van start en gaan mensen samen een onderneming starten. Een onderneming voor houtbewerking. Het is duidelijk dat microkrediet werkt en dat mensen (vaak voorheen bedelaars) zelfstandig worden. Na veel armoede van de afgelopen dagen is het ook mooi dit soort voorbeelden te zien.

We bezoeken ook nog een gemeente. Om als NGO in Ethiopie te functioneren heb je voor veel zaken afstemming / vergunning van de overheid nodig. We hebben een goed gesprek en ik begin steeds beter te begrijpen hoe zaken in dit land werken. Ook bezoeken we een HIV-test tent. Het blijkt dat zo nu en dan er op 'drukke kruispunten' een happening wordt georganiseerd. Hierbij wordt een zanger/muziek op de hoek neergezet. En gelijktijdig een 'tentje' waar HIV testen worden afgenomen. Het blijkt dat er behoorlijk wat mensen mee doen. En 15 minuten later krijgen ze de uitslag. Bij de vorige sessie bleek circa 8% positief. Wat het vandaag is geworden weet ik niet. Ik weet wel dat toen wij er waren meer de 25 mensen hadden getest.

Aan het einde van de dag ga ik nog wat 'verwerkingswerk' doen. Ik verwerk wat gespreksverslagen en lees nog wat rapportages. We maken wat logistieke afspraken over het bezoek aan Awasse. Het eten nuttig ik in het hotel. Vandaag heb ik geen zin om op pad te gaan. 's Avonds nog even de weblog bijwerken en wat andere zaken op een rij zetten. Voor nu welterusten!

Projecten van Mary Joy

Het programma van vandaag brengt ons naar de werkvloer. En vandaag zijn dat gebieden waarin Mary Joy actief is. Gebieden waar mensen soms onder zeilen leven. Gebieden waar een 'wijkaansluiting' is op het waternet. Een aansluiting die alleen maar op gezette tijden water oplevert omdat er niet voldoende geld is om te betalen. Een gebied waar mensen leven met weinig hoop. Gebieden waar het als westerling heel moeilijk is een voorstelling van te maken. In de zomervakantie zijn er in Nederland projecten voor de jeugd om met houten pallets wat te bouwen. Misschien is hetgeen de jeugd bouwt vergeleken met de wijken die ik vandaag bezocht heb nog luxe?! Maar dat is dan de plaats waar gezin, vaak weduwen met kinderen de hele dag leven.

Mary Joy heeft hele mooie programma's. Er zijn programma's voor kinderen. Belangrijke doelstelling is de vorming van kinderen, die er vooral op gericht is dat ook zij er mogen zijn. Er zijn programma's die erop gericht zijn het eigen bewustzijn vooral invulling te geven. Om daarmee voor empowerment te genereren. We bespreken verschillende 'best practices' en ook komen 'lessons to learn' aan de orde. Ook bespreken we de programma's voor peergroepen met en voor vrouwen. Centraal element is de koffie - ceremonie. Hier wordt aan sociaal opbouwwerk gedaan. En ik zie aan de voorbeelden dat het zin heeft! Ik zie dat vorming en training op termijn veel kan opleveren. Als je iemand een vis geeft komt die morgen weer terug voor een volgende vis. Als je iemand leert te vissen wordt hij zelfredzaam. Dat is waar het werk om draait. En we bekijken de effectiviteit van deze aanpak.

Na een drukke rondtour- en interviewdag ben ik rond 17.00 uur weer terug in mijn hotel. Ik heb een afspraak gemaakt met een bekende van de ZOA. Hij is op doorreis vanuit Awasse en vliegt aan het einde van de avond terug naar Europa. We nemen samen een biertje en nuttigen wat eten. Ondertussen maak ik ook contact met de lokale vertegenwoordiger van Red een Kind en een andere voormalige lokale ZOA medewerker. Mijn netwerk in Ethiopie is groeiende. Inmiddels worden ook via linkedin de eerste Afrika-verbindingen gelegd. Aan het einde van de dag heb ik nog een gesprek met het gestrande Nederlandse koppel. Als je ziek bent blijkt het niet eenvoudig om naar Nederland terug te keren. Ik doe nog een enkele suggesties en ze gaan er morgen mee aan de slag. Voor mij is het nu weer genoeg, ik ga slapen. Het was opnieuw een dag met veel ervaringen, verder inzicht voor de evaluatie en ondertussen netwerken.

Lekker werken en ook genieten

De werkdag start op het kantoor van Encore. Dit is het lokale adviseursbureau dat bij de evaluatie en ontwikkeling van het nieuwe strategische plan is betrokken. Het is een kort tripje vanuit het hotel en er is een warme ontvangst. De drie betrokken mensen ken ik inmiddels en dat blijkt ook het hele bureau te zijn. Ze werken zonder verdere staf en werken aan leuke opdrachten. Ook voor andere NGO's hebben ze aan gelijksoortige opdrachten gewerkt en dus weten ze waarover het gaat. We bespreken de verdere 'aanvalsplannen' en de uitwerking van de methodieken. Het blijkt dat we elkaar goed aanvullen en snel op één lijn zitten. Het voorstel voor de verdere planning ronden we  af. We stellen vast dat we vinden dat het een goed plan is.

De lunch gebruik ik met Ton Haverkort. Hij is de regionale programma coordinator van Cordaid in Ethiopie. We bespreken de Ethiopische omstandigheden, de aanpak en werkwijze van Cordaid en we eindigen de boeiende dialoog met een beschouwing over de geldstromen en verantwoordingsinstrumenten in het ontwikkelingswerk.

In de middag bespreken we verdere plannen met de staf van Mary Joy. Er komen enkele waardevolle aanvullingen, we diepen op onderdelen wat verdere inhoud uit. Het wordt steeds duidelijker op welke onderdelen de evaluatie zich richt. De komende twee dagen hebben we op verschillen locaties verdere verdiepingen van het werk van Mary Joy. We doen dit gestructureerd en hebben ons goed voorbereid. Rond 16.30 uur ben ik terug in het hotel. Over enkele dagen ga ik verder op reis richting het zuiden. Daar schijnt het warm te zijn en dus is een bezoek aan een kapper geen overbodige luxe. Voor € 1,50 laat ik me knippen en zie ik er weer pico bello uit! Koopje.

In het hotel heb ik een Nederlander ontmoet die hier een weekje is in het kader van de uitwisselingen tussen de Maastricht School of Management en lokale opleidingsinstituten. We besluiten er samen op uit te trekken voor een hapje (Ethiopisch) eten. Eerst even met de taxi chauffeur onderhandelen over de prijs en uiteraard een beetje afdingen. Dat hoort er bij. En dan naar het opgegeven restaurant, Yod Abysina. Het blijkt een wat luxer restaurant te zijn met live muziek en dans. We schatten in dat het bovengemiddelde Ethiopiers zijn die daar komen en het is er behoorlijk druk. En met de muziek en dans best gezellig. Van één van de acts heb ik een kleine film gemaakt, zie filmpje. We genieten van een heerlijk lokaal buffet. Rond 22.00 uur gaan we richting hotel. We pakken niet de taxi op de hoek maar lopen een eindje. Onderweg besluit een 'dronken' gast met ons op te lopen. Hij heeft het steeds over God. Hij heeft een flesje 'water' met alcohol in zijn hand. Na enige tijd besluiten we te gaan onderhandelen met een taxichauffeur. Ondertussen wil onze meeloper ook geld en ontstaat wat gedoe. Uiteindelijk geeft de taxichauffeur deze man wat Birr's en we kunnen weg. Alleen de taxichauffeur blijkt helemaal niet te weten waar ons hotel is. We rijden maar wat en we komen in buurten waar veel vrouwen zijn. Gelukkig rijdt het door en na enige tijd vraagt hij de weg aan een andere chauffeur. Vrij snel komen we op bekende plekken en worden we veilig bij het hotel afgeleverd. Opnieuw was het een dag waar we voor het project een redelijk stap konden zetten. En ondertussen heb ik ook genoten van de Afrikaanse omstandigheden.

Op pad met Mary Joy

Om 9.30 uur wordt ik opgehaald door de chauffeur van Mary Joy. Het eerste doel van vandaag is het hoofdkantoor van Mary Joy waar om 10.00 uur een overleg start. Er is een ontmoeting met het Internal Technical Team dat de evaluatie en het opstellen van het nieuwe strategieplan verzorgt. Naast diverse mensen van Mary Joy zijn ook de vertegenwoordigers van de lokale consultant aanwezig. Na een kennismaking met de vertegenwoordigers van Mary Joy Abebe Belay, Sintengehi Haise, Amra Kassa, Woundwasen Meggele en de lokale adviseurs Hialu Zeleke, Zekrie Negatu, en Getachew Zwedie. Eigenlijk is er, mijns inziens, maar één met een eenvoudige naam en dat is Jan Luursema. Overigens zal ieder hier zo zijn eigen perspectief op hebben.

We hebben een uitgebreid gesprek over de werkzaamheden van Mary Joy. We bespreken de Visie en de Missie en delen tal van actuele issues. Het is geweldig wat Mary Joy allemaal doet. Het wordt duidelijk dat de focus vooral vanuit de kinderen komt en dat veel van het werk voor ‘niet-kinderen’ indirect doelen voor kinderen dienen. Er passeren veel onderwerpen en aan het einde van het overleg bespreken we ons aanvalsplan voor de kortere en langere termijn. Mijn dagen in Ethiopie zijn beperkt en we gaan deze zo zinvol mogelijk besteden! In de middag bezoek ik één van de werkgebieden in de wijk Kolfe. Ik maak verdere kennis met het  ‘adopteer een kind’  programma. Ik heb een ontmoeting met een groep die naschoolse opvang van kinderen verzorgt. Met als doel wat mee te geven aan een groep die het hard nodig heeft. Ik spreek vrijwilligers die vroeger in dit programma zijn opgevangen en nu zelf een bijdrage verlenen. Goed om te zien.  We hebben een gesprek met enkele vrouwen die een ‘peergroep voor vrouwen’ leiden. Er komen verhalen die erg verdrietig zijn. Seksueel geweld blijkt een belangrijk issue te zijn. Een lastig thema in wijken waar mensen leven die soms weinig hoop lijken te hebben. Ik maak kennis met wijken waar je als westers-mens nauwelijks een voorstelling van kan maken.  We bespreken de ervaringen en komen zo tot ‘lessons te learn’. Ook komen enkele grotere huidige probleempunten aan de orde.

Aan het einde van het werkbezoek ontmoet ik de president van het kinderparlement. Het is een meisje van 12 jaar die overtuigend overkomt. Het parlement wordt samengesteld vanuit afvaardigingen van de scholen en geeft reacties en impulsen voor het beleid.  We bespreken de resultaten en het blijkt dat het gelukt is tal van (praktische) zaken een impuls te geven. Het spreekt vanzelf dat ik graag met deze president van het parlement op de foto wil. Zij wordt vast ooit een zeer beroemd persoon.  Op de terugweg wil ik nog even bij de nederlandse ambassade kijken. Volgens mijn oud collega Tjeu Smets schijnt het een bijzonder gebouw te zijn. Ik kom tot de poort van een heel erg groot terrein. De wacht laat ons niet binnen, morgen om 8.30 uur (tot 11.30 uur) zijn er nieuwe kansen. ’s Middags en ’s avonds wordt er gerust op de ambassade?  Dus als iemand nog een rustig baantje zoekt zijn er misschien nog kansen?  Op de muren van de compound zit prikkeldraad en zelfs door het hek kun je nauwelijks wat zien. Voor de veiligheid is goed gezorgd. Met de gedachten bij de film van hotel Rwanda kan ik me daar iets bij voorstellen. Maar helaas kan ik het resultaat van ons bestede belastinggeld niet bekijken.

De terugrit door de stad duurt even. Het is een rit met tal van indrukken en ook van tegenstellingen. Er is veel kleinschalige straathandel en ondertussen worden er grote kantoorkolossen gebouwd. Er lopen schaapskuddes door de stad, er zijn zandpaden en asfalt – race-banen. Het eerste werkende verkeerslicht zie ik en staat op rood. De chauffeur rijdt gewoon door, wat heeft het ook voor zin. Het verkeer is soms een chaos en een kwestie van ruimte nemen en doordrukken. Ik kom veilig terug in mijn hotel.  Aan het einde van de dag stel ik vast dat ik zeker verdere indrukken heb gekregen van Mary Joy. En dat het daadwerkelijke werken goed loopt. 

De Ethiopische gebruiken, een verdiepingszondag

Zondag in Ethiopië. De christelijke gemeenschap omvat het grootste deel van de samenleving en de koptische kerk speelt een belangrijke rol. Ik heb me laten uitnodigen om naar de zondagochtenddienst te gaan. Dit betekent vroeg op! Veel vroeger als in Nederland want rond 7.30 uur is het grootste deel van de bezoekers al aanwezig. Vanuit het hotel is het ongeveer 15 minuten met de auto en het kerkgebouw blijkt op een soort compound te liggen. Op het terrein staan de auto’s schots en scheef, er is een begraafplaats en er staat uiteraard een kerkgebouw. Het is een vrij nieuw gebouw maar wel volgens de oude tradities gebouwd. Dit betekent dat het een rond gebouw is. Een gebouw waar rondom de muur een buitengalerij is, waar je overigens niets kan zien en alleen maar horen. Maar dat is ook voldoende om volop mee te kunnen doen. Vrouwen en kinderen zitten gescheiden van de mannen. Er is een geluidsinstallatie die goed werk verricht dus je hoeft helemaal niet in het gebouw te zitten om mee te doen. Dus ook op de hele compound en daarbuiten kan iedereen meedoen. Voor een protestant lijkt het daardoor op een islamitische dienst. De dienst heeft een vaste liturgie en bestaat uit veel gebeden en waarschijnlijk geloofsbelijdenissen. De aanwezigen zijn echt allemaal gericht op de liturgie en in gedachten betrokken. Knielen, de grond kussen, etc. etc. Zo nu en dan komt iemand naar een muur, slaat een kruisje, kust de muur en de deur. Het lijkt alsof hij zich helemaal overgeeft aan het gebouw. Dit gebouw ziet hij/zij vast als Gods tempel en daarmee is de gerichtheid op God mij helder. Ik krijg duidelijk het gevoel dat al deze mensen komen schuilen bij God, best mooi om te zien. Ook is er sprake van veel eerbied en betrokkenheid. In een boekje lees ik dat waarschijnlijk veel afkomstig is uit het Judaïsme. Ik wil hier toch nog eens meer over lezen.

De rest van de dag maak ik kennis met de verdere Ethiopische cultuur. Na de dienst ga ik mee met een gezin en hebben we samen ontbijt met een koffie ceremonie. De koffie ceremonie bestaat uit het branden van de bonen (op vuur in een stoofje in de woonkamer), vervolgens het vermalen door te stampen. En daarna met water koken. Een soort ‘turkse’ koffie is het resultaat. Het is een prima resultaat en ik begrijp dat dit soort ceremonie’s vooral een sociaal en verbindend karakter hebben. Het is goed om mee te maken en hierdoor steeds meer over de Ethiopische cultuur te leren. Vast dat ik dat allemaal kan gebruiken in de contacten die er de komende week zijn om het meerjarenplan te evalueren. 

Ook de avond heeft een gelijksoortig karakter. Eerst nog even wandelen langs wat stalletjes. Slagers zitten ook in dit soort stalletjes. Er is een centrale slacht en daarna wordt de koe opgehangen. Zie foto. Zodra er klanten zijn wordt het benodigde deel ‘live’ afgesneden. Ik begrijp dat zo’n voormalige koe in de regel in 1 á 2 dagen verkocht wordt. Is ook wel nodig, want het is allemaal ongekoeld. Van HACCP hebben ze vast nog niet gehoord. Daarna ben ik bij een familie wezen eten. Vast dat ik een stuk vlees van zo’n koe heb gegeten. Het was echt lokaal eten en ik heb dus met de handen gegeten. Er was een uitgebreid buffet met verschillende soort vlees, kaas, etc. En aan het einde opnieuw een koffie ceremonie! Terug in het hotel nog even mijn dagboek bijwerken en daarna slapen. Morgen wordt het een drukke dag. We gaan aan de slag met de evaluatie en verder plannen voor de komende dagen bespreken.

Vandaag is het zaterdag en opnieuw een dag waarop ik de Ethiopische samenleving  verder ga verkennen. Om 10.00 uur word ik met de auto opgehaald en ons doel is het Ethnological Museum. Dit museum is op de universiteit en is één van de voormalige paleizen van de Empire. Hoewel de afstand niet zo ver is (20 minuten) doen we er ruim 1 uur over om op de plek van bestemming te komen. Er blijken nog allerlei feesten, processies en trouwerijen en continu moeten we de auto een andere kant op sturen omdat de weg is afgesloten.  Na de vele omleidingen lukt het ons om bij de universiteit te komen. Om het terrein op te komen moet Abebe zijn identiteitsbewijs afgegeven. Ze zijn blijkbaar bang dat we niet meer vertrekken? We zoeken het museum op en zoals gebruikelijk kunnen we vlak voor de deur parkeren. Volgens mij is er in Addis Ababa nog geen parkeerprobleem. Een bezoek aan het museum geeft inderdaad meer inzicht in de opbouw en historie van Ethiopie. Ik leer dat er verschillende stammen zijn. Deze stammen hebben ieder eigen tradities en het museum geeft inzicht in diverse rituelen. Ook is er een overzicht van muziekinstrumenten. Dus eeuwenoude gebouwen en historie is er niet. Hoewel iedere stam zijn eigen tradities en achtergronden heeft zijn er geen onderlinge twisten. Ethiopië is een land dat geen koloniale overheersing heeft gehad en dat alleen in de laatste eeuw strijd heeft gehad met Italië als buitenlandse mogendheid. Ook de historie van het land is al oud en daarmee is er sprake van een behoorlijk duidelijke (eigen) identiteit. De hoofdstad is nog niet zo oud. De hoofdstad van Ethiopie is Addis Ababa (of voor anderen Addis Abeba) en is een optelsom van veel verschillende stammen. Als stad is het gevestigd in de 19^e eeuw.  Op het Afrikaanse continent is de stad best belangrijk. Veel landen hebben er een zeer grote ambassade en verschillende internationale organisaties zijn er gevestigd. Zowel van de VN als van de Afrikaners zelf.

Ik leer dat koffie een belangrijk export product is. Het grootste deel van de buitenlandse valuta wordt daar mee verdiend.  Maar dit is niet voldoende, er is inderdaad veel armoede. En volgens de mensen van Mary Joy is dit alleen maar groeiende. Een steeds grotere deel komt onder de armoede grens en ook de middenklasse krijgt het steeds zwaarder. De schoenpoetsers op de hoeken van de straat blijken vaak studenten. Het gaat om een zakcentje en hopelijk komen ze daarmee verder. Het poetsen van een schoen kost 1 Birr (= 5 EuroCent). Dus voor een paar ben je klaar met 2 Birr. Ook bespreek ik de moeilijkheden om de economie te stimuleren. Soms zijn grondstoffen een probleem. In de bouw was cement en staal lange tijd een probleem. Soms is de infrastructuur het probleem. Het vervoer van elders in Ethiopië geproduceerde goederen blijkt lastig. Veel westerse bedrijven regelen dit zelf, waardoor er export is. Terwijl er in het land zelf schaarste kan zijn. Soms is het benodigde kapitaal een probleem. Microkrediet is soms beschikbaar maar het biedt nog onvoldoende mogelijkheden. En de bank wordt gerund door de regering en dat werkt niet soepel.

Rond lunchtijd ben ik weer terug bij mijn hotel. Ik ga op zoek naar een lunch, het wordt lasagne. In een klein lokaal restaurant heb ik voor 50 Birr (€ 2,50) een bord vol Lasagna en een colaatje. Niet duur. Overigens was de koffie ook niet duur, voor 8 Birr heb je koffie.

De verdere middag besteed ik aan wat religieuze bezoeken. Ik onderhandel over mijn eerste taxirit ( in een Lada uit de jaren ’70). En ik laat mij brengen naar de Holy Trinity Church. Een kerk die eind jaar 30 is gebouwd door Hellie Salasa.  Het is een naar middeleeuwse architectuur nagebouwde kerk en binnen zie ik de tombe van de laatste keizer. Deze kerk is de hoofdplaats van de koptische kerk in Ethiopie. Hierna bezoek ik de naastgelegen oude kerk. Een rond kerkgebouw (net als de koepelkerk) met 3 ingangen. Één voor de mannen, één voor de vrouwen en één voor de priesters. Helaas is het gebouw nu dicht en alleen op zondag open. Eigenlijk best ‘normaal’ voor een kerk.  Ondertussen heb ik een gids gevonden en ik bezoek ook nog een klooster. Met daarin de tombe van een voormalige keizer (oom van de laatste keizer).  En zoals ik inmiddels geleerd heb veel (‘vrijwillige) gidsen die ik ontmoet willen wel een fooi. Zouden ze daar ook van leven?

Verkenning van Addis Ababa

Na een vermoeiende dag was het goed slapen. Met wat muziek op de achtergrond ben ik snel ingeslapen. En ik heb uitstekend geslapen. Zonlicht was mijn wekker, heerlijk! Als ik mijn gordijnen open doe heb ik het uizicht dat je hiernaast ziet. Eigenlijk is het buiten gewoon een rommeltje. Volgens mij zit er tegenover het hotel een handelaar in 5e hands bouwmaterialen. Een warme douche en vervolgens aan het ontbijt. Wat koffie en jus d'orange, gekookt eitje en wat brood met kaas. Daarmee ben ik helemaal gereed voor de 1e dag in Addis. Om 9.15 uur belt mijn contactpersoon Abebe Belay, hij is de program director van Mary Joy. We spreken af elkaar een halfuurtje later in de lobby van het hotel te ontmoeten. We hebben een goed gesprek en regelen wat formaliteiten.

Vervolgens gaan we de stad in en gaan we in een ziekenhuis kijken. Het blijkt een ziekenhuis dat ooit opgericht is door één van de dochters van keizer Haile Selassie. Er blijken publieke en private ziekenhuizen in Ethiopie. Volgens Abebe is de beschikbare zorg voor iedereen toegankelijk. Als je geen financiele middelen hebt betaalt de overheid het. Het ziekenhuis wordt verbouwd en we bekijken de buiten- en binnenzijde. Één specialisme van dit ziekenhuis is brandwonden. De faciliteiten zijn matig en de foto hiernaast geeft een beeld van een ziekenkamer. Met z'n tweeën op een kamer, niet slecht. Maar hygienisch wel wat anders dan Nederland. En bij de verbouwing hebben ze alle rommel opgestapeld. Er wordt nog een koper gezocht! 

Het blijkt dat het vandaag een holiday is. In Ethiopie is het vandaag Timkat. Timkat is een christelijk feest. Overal halen priesters de tabot (zoals de replica van de Ark genoemd wordt) uit de sacrale plaats van het godshuis tevoorschijn. Deze beschermen ze door dikke doeken en ceremoniële paraplu’s, op hun hoofd en gaan naar een dichtbij gelegen waterpoel. Deze vijvers of baden die de Jordaan symboliseren zullen tijdens de daaropvolgende dienst gezegend worden door bisschoppen of andere kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders.

Vervolgens gaat het in de processie verder. Jongelui uiten hun feestvreugde door stokken vervaarlijk door de lucht te zwaaien terwijl ze strijdkreten slaken. Een hoog vrouwengegil stijgt uit de menigte op als de naam van de verlosser herkend wordt in één van de liederen of preken die non-stop overal galmt. We zijn op het centrale punt geweest en er zijn ontzettend veel mensen op de been. ! De kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders (patriarchen) kom vlak langs. En de dozen op hun hoofd zijn dus de replica's van de arken. En natuurlijk veel zingen en dansen. Crowdcontrol is hier niet aan de orde. Op youtube kun  je hier ook diverse filmpjes over vinden. Dit heb ik dus meegemaakt. Als er zoveel mensen in Nederland enthiousiast voor Jezus werden!

Vervolgens zien en bespreken we wat omstandigheden van Ethiopie. Op straat zie je dat er een jonge bevolking is. Het blijkt dat circa 70% van de bevolking jonger is dan 30 jaar. Gezinnen hebben vaak 5 tot 8 kinderen. Volgens Abebe is er voor de jeugd redelijk onderwijs. Er zijn veel kleine ondernemers. De straat kenmerkt zich door allerlei kleine ondernemende winkeltjes die vaak een geringe broodwinning opleveren. Ook de bekende schoenpoetsers zie je op alle hoeken van de straat. We zijn door diverse delen van Addis Ababa gereden en je hoeft niet vaak voor een rood verkeerslicht te wachten. Er zijn namelijk geen verkeerslichten. Misschien komt het omdat tot voorkort de stroomvoorziening slecht was. Inmiddels is dit sterk verbeterd, mede door de bouw van een dam in de Blauwe Nijl. Ethiopie exporteert zelfs stroom en dat levert inkomsten op. De verkeersregels op de kruispunten zijn mij onduidelijk, ik denk dat het centrale motto is NIET BOTSEN. Een regel die ik uit Sri Lanka ken. Het aantal auto's is beperkt, files zie ik niet en parkeergarage's of pleinen zijn er ook niet. Dus de autodichtheid zal wel heel beperkt zijn. Wle zie je overal op straat mensen lopen. Wat mij ook opvalt is het geringe aantal fietsen / bromfietsen / motors / tuctucs etc. Veel mensen gaan te voet. Het verschil tussen straat en stoep is onduidelijk en eigenlijk gaat het gewoon maar wat door elkaar.

Na een pizza moment als lunch maak ik een verdere wandeling door de stad. Er zijn nogal wat bedelaars, tijdens een wandeling kom je er zo 10 tegen. Vaak worden kleine kinderen ingezet als 'verleidingsactie'. Soms zijn de ouders (meestal één) lichamelijk invaliden, soms lijkt het vooral armoede. Volgens de Verenigde Naties (ontwikkelingsprogramma) leeft ruim 44% van de bevolking van Ethiopie onder de armoedegrens. Morgen ga ik dit eens met Mary Joy bespreken om de juiste duiding te krijgen. De zon krijgt langzamerhand ook zijn impact op mij. De pet die ik draag is nodig maar ik voel de 'verkleuring' ook verder invloed krijgen. Ik koop nog wat fruit (bananen en pruimen) en een grote fles drinkwater. Hiermee kan ik even verder. Op mijn hotelkamer ga ik de indrukken verwerken, wat foto's uploaden, etc. etc. Ik merk dat ik me langzamerhand wat inleef in de lokale omstandigheden. Dit is ook nodig om Mary Joy te helpen met het meerjarenplan.

De reis, in 1 dag naar Afrika / Addis Ababa

Heel, heel, heel erg vroeg zou de wekker aflopen. En nog vroeger was ik wakker, het is best een spannende dag. Voor het eerst in mijn leven naar het Afrikaanse continent, ik ben er nog nooit geweest. Betty brengt mij om 6.00 uur naar station Elst. Vandaag blijken al mijn treinen op tijd te reizen. Zowel vanaf Elst, Arnhem als Utrecht. En klokslag 7.44 uur stap ik in Schiphol uit de trein. Een korte wandeling brengt mij naar de aankomst hal. Nog even geld pinnen in Nederland. Ik heb gelezen dat je in Ethiopie alleen met een Visa-kaart kan pinnen en ik heb een Master-kaart. Ik neem me voor een deel van het geld te wisselen op de luchthaven.
Inchecken stelt weinig voor, het is uitsluitend een bagage drop-off. En er staan geen boetes uit. Ik heb alles betaald, zelf de laatste foto's die uit Duitsland binnen kwamen. In Duitsland is het overigens goedkoop om te hard te rijden, dus als je voornemens hebt ....! Na een lekkere cappuccino (heb ik ook de cafeïne weer binnen) ga ik nog even langs de tijdschriftenhandel. Nog wat extra leesvoer voor de rest van de dag. Vervolgens een korte wandeling over de luchthaven en weer verder met de belangrijkste activiteit van deze dag, namenlijk wachten, wachten en nog eens wachten. Eigenlijk is reizen per vliegtuig vooral wachten en daar kun je best moe van worden. Tijdens het wachten kun je wel mensen ontmoeten. Zo ontmoet ik iemand die inmiddels voor de 7e keer naar Addis Ababa gaat. Hij doet in waterputten en overweegt een koeien-farm te gaan starten. Er schijnt hiervoor best veel markt te zijn.

We kunnen op tijd in het vliegtuig maar vertrekken is nog niet aan de orde. Er is iets mis met de reserve generator. Deze is niet nodig en we kunnen ook zonder vliegen volgens de boordwerktuigkundige. Maar ze willen wel weten waarom het stuk is. Dit duurt een uur en daarna vertrekken we. Europa blijkt grotendeels in wolken gehuld. Pas bij het zuiden van de balkan klaart het op. Prachtig besneeuwde bergen, vermoedelijk rond Albanië, Servië, Griekenland, Bulgeriije. Heel mooi om te zien. We vliegen boven Thessaloniki en ik kijk van boven naar het gebied wat Betty en ik in 1990 op huwelijksreis hebben bezocht. In Griekenland schijnt de zon, zou er een relatie zijn met de kredietcrisis? Vervolgens is er de Middellandse zee en er komt steeds meer zon. Boven Egypte / Libie komt de zon echt door. En is het alleen nog maar zand, zand, zand en nog eens zand. Wel boeiend om te zien.

Aan het einde van de middag landen we in Khartoum, de hoofdstad van Sudan. Het is een stad midden in het zand. Vlak voor het landen zie ik groene cirkels. Waarschijnlijk een vorm die iets aangeeft over de wijze van irrigatie. We blijven er kort en binnen een uur zitten we weer in de lucht. Het is donker, er is weinig te zien. Om 21.30 uur lokale tijd (in nederland is het 19.30 uur) landen we in Addis Ababa. De gebruikelijke formaliteiten volgen. Ik heb een visum dus ik kan snel door. Wel handig als je dit vooraf geregeld hebt. Bij de paspoortcontrole staan apparaten voor vingerafdrukken, foto's nemen, etcetera net als bij binnenkomst van de USA. Alleen ze worden niet gebruikt of ze doen het niet. Of het personeel weet niet wat ze er mee moeten?

Bij de bagageband is ook een kantoor van de Ethiopische bank. Ik wissel een paar euro en krijg er een flink pak geld voor terug. Ze hebben hier Birr. 1 Birr is 5 cent. En het hoogste briefje is 100 birr, je hebt dus al snel een dik pak biljetten. Daar kun je dus even mee vooruit.
Mijn blauwe, zeer goed herkenbare koffer is snel gevonden. De douane kan ik snel passeren en er staat iemand van de transfer met het bordje 'Luursema''  op mij te wachten. Het hotel is 20 minuten rijden. Het verkeer is niet druk en het is een leuke ervaring. Het is echt een 'ander' land. Het lijkt meer op Azie dan op Europa. Ook in het hotel gaat het soepel, snel inchecken. Uitpakken en nog even verbinding met Nederland zoeken. Mijn dochter Christien zit met skype aan op me te wachten. Zelfs het progamma Wie is de Mol wordt er voor onderbroken. Heel fijn om het thuisfront nog even te spreken en te zien. Mooie techniek dat skype! Daarna nog even een biertje in het hotel en daarna: slaap zacht. Hoewel ....., nu ik dit schrijf hoor ik wat 'muziek' op de achtergrond. Het komt uit de stad en het lijkt me een oproep tot gebed. Hoewel ik de taal niet spreek, dus misschien is het wat anders? Morgen maar eens op onderzoek uit. Nu eerst wat slapen.

De laatste zaken en dan inpakken

Morgen om 10.10 uur vertrekt mijn KLM vliegtuig naar Addis Ababa. Vandaag zijn er nog wat laatste zaken te regelen. Een digitale incheck met nog een ouderwets geprinte boardingpass. En een simpele bagage drop-off. Ik begrijp dat het ook anders kan met een boarding pass op de smartphone maar dat ga ik maar niet proberen. Stel je voor dat de stroom op is? Of er geen verbinding is? Of .... Ook heb ik gelijk maar een NS kaartje Elst - Schiphol gekocht, ook digitaal. Homeservice op en top. Geld kan ik nog niet thuis uit de laptop 'trekken'' , dus het flappen automaat heb ik fysiek bezocht. En zo direct ga ik de koffer inpakken. Op youtube even gekeken naar How to fold my jacket, dus dat moet wel lukken. Uiteraard de laders van telefoon, computer, fotocamara, scheerapparaat, video, etc. etc. mee. Zonder 230 volt ben je nergens meer. Ik ben benieuwd of ze daar in Ethiopie ook voldoende van hebben. En of er snel internet is. Dan kan ik mijn weblog mooi bijhouden. Morgen om 6.11 uur vertrekt de trein uit Elst. Dus het wordt vroeg opstaan...

Het is zover, volgende week naar Ethiopië

Het is zover! Vandaag ben ik in Brussel geweest op de ambassade van Ethiopië. Mijn paspoort is voorzien van een visum (handgeschreven) waarmee ik twee keer de luchthaven in Addis Ababa landinwaarts kan passeren. Volgende week donderdag hoop ik dit voor de eerste keer te doen. Het wordt een trip van 2 weken en is mijn eerste bezoek aan Afrika. Hoeveel zullen er nog volgen?
Het doel van mijn bezoek is de support van een lokale maatschappelijke instelling, Mary Joy. Het is een instelling die tal van activiteiten ontplooit op het terrein van preventieve gezondheidszorg, ontwikkelingsplannen maakt, zorgaanbod, etc. Samen met een lokale consultant ga ik een bijdrage leveren aan de actualisatie van het meerjarenplan. Het huidige plan is nammelijk afgelopen. We doen dit samen met de mensen van de instelling en lokale stakeholders. De komende weken richten we ons op de evaluatie van de afgelopen periode. Zijn de voorgenomen doelen gehaald? Zijn andere doelen toegevoegd? Is het meetbaar? Met als doel lessen te leren uit het verleden. In maart hoop ik opnieuw naar Ethiopië te gaan en de bijdrage te leveren aan het nieuwe plan. Met als belangrijkste aandachtspunt de juiste focus te kiezen. Ik ben reuze benieuwd hoe het gaat lopen. En je begrijpt vast dat ik er veel zin in heb. De Nederlandse partners in dit project zijn Moving Managment Foundation en Cordaid. Deze organisaties supporten Mary Joy op verschillende terreinen. De komende tijd ga ik opnieuw proberen mijn weblog regelmatig van updates te voorzien, zodat iedereen het kan meelezen. Voel je vrij om gebruik te maken van de reactiemogelijkheden!