Ikaria, de verdieping

Vandaag staat een verdere verkenning van Ikaria op het programma. Ik wil graag ontdekken of, en waarom, de mensen hier ouder worden. Is Ikaria echt een blauwe zone, waar mensen niet alleen gezonder oud worden, maar ook sneller overlijden zonder langdurige aftakeling? Mijn ‘wetenschappelijk’ onderzoek is vandaag niet meer dan een observatie, gebaseerd op wat ik ter plekke waarneem. Het geeft dus slechts een indicatie.

Mijn verkenning begint in de hoofdstad Agios Kirykos, een stadje met zo’n 3.000 inwoners. Hoewel het niet groot is, is het een gezellige plek met veel terrassen en een kleine haven. Zonder toeristen zouden veel van die terrassen waarschijnlijk niet bestaan, want de lokale bevolking zou niet elke avond uit eten gaan. Ik maak een korte wandeling door de stad, met als doel de verschillende generaties te observeren. Wat opvalt, is dat er veel oudere inwoners zijn en maar weinig kinderen of jongeren. Ik vermoed dat veel jongeren het eiland hebben verlaten, want het lijkt vooral bewoond door mensen van 55 jaar en ouder. Ook de toeristen die ik zie, vallen grotendeels in die leeftijdscategorie, of zelfs ouder.

Tijdens mijn wandeling zie ik ouderen over de steile straatjes en trappen van het stadje lopen. Rollators of rolstoelen zie je hier niet, en dat zou in dit terrein ook niet handig zijn. De wandelstok is hier het favoriete hulpmiddel. Veel ouderen zijn onderweg: naar de markt voor boodschappen, om elkaar te ontmoeten, of om een kop koffie te drinken. Het lijkt erop dat de sleutel tot een lang leven op Ikaria is om in beweging te blijven. De dagelijkse wandelingetjes, zoals naar de postbus, lijken een vast ritueel – natuurlijke, dagelijkse beweging dus.

Ik bezoek ook een kerkhof om te zien of ik bewijs kan vinden van de lange levensduur die Ikaria kenmerkt. Dit keer, in tegenstelling tot mijn ervaring op Sardinië, vind ik geen mensen die de 100 jaar hebben gehaald. Wel zie ik een flink aantal 90-plussers, maar ook velen die dat niet gehaald hebben. Eigenlijk valt er niets bijzonders op aan het kerkhof.

Na mijn bezoek aan Agios Kirykos rijd ik langs de zuidkust en steek ik in het midden van het eiland over naar het noorden. Deze route voert door de bergen, met toppen van meer dan 1000 meter hoog. De weg is uitdagend, met haarspeldbochten en steile stukken van meer dan 15%. Onderweg kom ik nauwelijks huizen of tekenen van menselijke activiteit tegen. Het lijkt wel alsof het eiland grotendeels verlaten is en dat de natuur hier de overhand heeft. Ik kan me voorstellen dat het leven hier vroeger zwaar was, en dat misschien alleen de sterksten overleefden, waardoor de Ikariërs nu mogelijk een sterk en gezond volk zijn, net zoals op Sardinië en Okinawa. Zou hun DNA daarom anders zijn?

Mijn doel was om een klooster te bezoeken, maar helaas bleek het gesloten voor renovatie. Of er nog een kloostergemeenschap is, blijft een vraag, want de enige vakman die ik tegenkwam sprak geen Engels, en communicatie was daardoor onmogelijk. Veel wijzer ben ik dus niet geworden.

Aan het eind van de dag daal ik af naar de noordkust, waar ik aankom in het plaatsje Nas. Volgens beschrijvingen op internet is dit een van de mooiste plekken van Ikaria, en de natuur hier is inderdaad prachtig. Ik heb een huisje geboekt op de heuvels, met een schitterend uitzicht op de Egeïsche Zee in de verte. Het lijkt me de perfecte plek om mijn dag af te sluiten met een duik in de zee. Het water is heerlijk en behoorlijk zout, en het is een korte wandeling om er te komen – een goede manier om actief te blijven!

's Avonds dineer ik bij Thea Restaurant. Eigenaresse Thea Parikos werd geboren in Detroit, maar haar ouders kwamen van Ikaria. Ze keerde terug naar het eiland en startte een restaurant waar de nadruk ligt op lokaal voedsel. Thea is bekend geworden door haar boeken over de blauwe zones en ontvangt veel internationale bezoekers. Ook ik mocht hier van een heerlijke maaltijd genieten. De menukaart is relatief standaard, en ik heb het gevoel dat deze deels is aangepast aan de wensen van de bezoekers. Hoewel het eten gezond is, merkte ik geen directe invloed van de blauwe zone. Vragen hierover gaven ook weinig extra inzicht. Wat wel duidelijk is, is dat de blauwe zone hier niet commercieel wordt uitgebuit. Nas is een sfeervol en gezellig plaatsje, niet overspoeld door toeristen, en het was de perfecte plek voor een ontspannen en fijne avond.